Këngëtari i njohur frikësuar, Morrissey anulon koncertet pas kërcënimit me vdekje 21/09 18:42
Në një moment të rëndësishëm për çështjen palestineze, Mbretëria e Bashkuar, Kanadaja dhe Australia kanë njohur shtetësinë palestineze, duke i shtuar një numri të konsiderueshëm shtetesh që e kanë bërë këtë hap.
Ky akt ka ngjallur shpresë, por gjithashtu ka nxjerrë në pah çështje të komplikuara që lidhen me realitetin politik dhe territorial të Palestinës.
Një moment rëndësishëm për Palestinën
Njohja e shtetësisë palestineze nga këto shtete ka ngjallur emocion, duke u konsideruar si një moment kyç në procesin e mundshëm të realizimit të një shteti palestinez. Siç shpjegoi diplomati palestinez Husam Zomlot, kjo mund të jetë përpjekja e fundit për të realizuar një zgjidhje me dy shtete dhe është e rëndësishme që kjo mundësi të mos dështojë. Me mbi 150 shtete që kanë njohur një shtet palestinez, këto përpjekje tregojnë një rritje të mbështetjes ndërkombëtare për këtë kauzë, shkruan BBC.
Por, çfarë është realisht Palestina si shtet?
Në bazë të Konventës së Montevideo (1933), një shtet duhet të plotësojë katër kritere: një popullatë të qëndrueshme, një territor të përcaktuar, aftësinë për të krijuar marrëdhënie ndërkombëtare dhe një qeveri funksionale. Palestinës mund t’i atribuohet vetëm dy nga këto kritere – një popullatë të qëndrueshme dhe mundësinë për të krijuar marrëdhënie ndërkombëtare, siç e dëshmon Dr. Zomlot. Megjithatë, problematika më e madhe është mosmarrëveshja për kufijtë dhe mungesa e një procesi paqeje që mund të çojë në një zgjidhje të qëndrueshme.
Çështja e kufijve dhe territorit
Territori i dëshiruar nga palestinezët për shtetin e tyre përfshin Jerusalemin Lindor, Bregun Perëndimor dhe Gazën – të gjitha territore që Izraeli i ka pushtuar që nga Lufta e Gjashtë Ditëve në vitin 1967. Ndërsa Gaza është gati e shkatërruar pas dy viteve luftë, Bregu Perëndimor është ndarë dhe i fragmentuar nga ndërtimi i kolonive izraelite dhe forcave të ushtrisë që kanë penguar administratën palestineze të ketë kontroll të plotë mbi të. Jerusalemi Lindor, që palestinezët e konsiderojnë kryeqytet të tyre, është gjithashtu i rrethuar nga kolonitë izraelite, duke e bërë gjithnjë e më të pamundur realizimin e një shteti të bashkuar.
Pjesa e dytë: Vështirësitë e krijimit të një qeverie funksionale
Përveç kufijve, një sfidë e madhe për Palestinën është krijimi i një qeverie funksionale. Në vitin 1994, pas marrëveshjeve të Oslo-s, u krijua Autoriteti Palestinez (PA), por pas një lufte civile të vitit 2007 mes Hamasit dhe Fatahut, Palestina është ndarë në dy shtete të pavarura de facto – një në Gazë dhe një në Bregun Perëndimor. Kjo ka krijuar një boshllëk të thellë politik, duke bërë të pamundur krijimin e një udhëheqjeje të unifikuar dhe të fuqishme që mund të udhëhoqë përpjekjet për një shtet të qëndrueshëm.
Për më shumë se dy dekada, palestinezët nuk kanë pasur zgjedhje presidenciale apo parlamentare, dhe shumë qytetarë janë të lodhur nga mungesa e reformave dhe përpjekjeve për pajtim politik. Lideri aktual i PA, Mahmoud Abbas, është 89 vjeç dhe ka humbur besimin e shumë palestinezëve, ndërsa figura të tilla si Marwan Barghouti, i cili është në burg për dekada, po mbeten të vetmet shpresa për një lider të ri dhe të fortë. Megjithatë, aktualisht, asnjë prej këtyre liderëve nuk ka mundësi reale për të udhëhequr një shtet të tërë palestinez.
Çfarë do të pasojë pas njohjes së shtetësisë palestineze?
Për shumë vëzhgues ndërkombëtarë, njohja e shtetësisë palestineze mund të ketë një simbolikë të madhe, por pyetja e madhe mbetet: A është kjo njohje mjaftueshëm e fuqishme për të çuar përpara zgjidhjen e vërtetë të dy shtetëve? Siç argumenton Diana Buttu, njohja ndërkombëtare mund të jetë e rëndësishme, por ajo nuk është mjaft e fuqishme për të adresuar problemet e thella të palestinezëve dhe për të sjellë paqen afatgjatë.
Në këtë kontekst, shumë analistë dhe diplomatë ndërkombëtarë janë të mendimit se, përveç njohjes, është e domosdoshme që të ndërmerren hapa të tjerë konkretë për të siguruar një zgjidhje paqësore të qëndrueshme, duke përfshirë mbështetje për një qeverisje të përbashkët palestineze dhe mundësinë për zhvillimin e zgjedhjeve të reja. Por, siç e theksojnë shumë ekspertë, ky proces mund të ketë pengesa të mëdha, duke përfshirë kundërshtimin e Izraelit dhe të disa shteteve të tjera që ende qëndrojnë kundër njohjes së shtetësisë palestineze.
Në përfundim, njohja e shtetësisë palestineze është një hap simbolik dhe potencialisht i rëndësishëm, por pa një udhëheqje të fuqishme dhe një marrëveshje të qëndrueshme politike, të ardhmen e paqes dhe të një shteti të mundshëm palestinez mbetet ende e pasigurt.
Top Channel
