Trump ndaloi fondet për programet kërkimore/ Trefishohet numri i vdekjeve nga Malaria në Zimbabve

20/07/2025 08:17

Rritja e ndjeshme e rasteve vjen gjashtë muaj pasi Donald Trump ndaloi fondet kritike për programet kërkimore dhe kombëtare të reagimit ndaj SHBA-së.

Shkurtimet në janar, të cilat përfshinin fonde për programet e tuberkulozit, HIV/AIDS dhe malaries, dëmtuan Programin e Mbështetjes Entomologjike të Zimbabvesë në Malari (Zento) në Universitetin e Afrikës në Mutare, i cili i ofron Programit Kombëtar të Kontrollit të Malaries të vendit kërkime shkencore për të luftuar sëmundjen.

Rastet kumulative të malaries u rritën me 180% në katër muajt e parë të vitit 2025, sipas ministrisë së shëndetësisë, ndërsa numri i vdekjeve të lidhura me malarien u rrit me 218%, nga 45 në të njëjtën periudhë në vitin 2024 në 143 në vitin 2025.

Që nga 26 qershori, numri i rasteve të malaries ishte rritur në 119,648, me 334 vdekje, sipas ministrisë së shëndetësisë të Zimbabvesë, raporton The Guardian.

Shpërndarja e metodave thelbësore të kontrollit, siç janë rrjetat kundër mushkonjave, u ndërpre gjithashtu, duke lënë qindra mijëra njerëz të ekspozuar ndaj pickimeve të mushkonjave në të gjithë vendin.

Ministria e shëndetësisë tha në maj se po shpërndaheshin 1,615,000 rrjeta të trajtuara me insekticide, por se kishte një mungesë prej 600,000 për shkak të tërheqjes së fondeve amerikane.

Itai Rusike, drejtor i Grupit Punues Komunitar për Shëndetësinë të Zimbabvesë, tha se mungesat në financim po rrezikonin përparimet e rëndësishme të vendit kundër malaries gjatë 20 viteve të fundit.

“Financimi i qëndrueshëm vendas është thelbësor për të mbajtur përpjekjet për parandalim dhe trajtim në rrugën e duhur”, tha ai.

“Nëse rrjetat kundër mushkonjave dhe ilaçet parandaluese për gratë shtatzëna nuk janë të disponueshme, do të humbasin jetë.”

Bëhet e ditur se fëmijët nën moshën pesë vjeç përbëjnë 14% të totalit të rasteve të malaries.

Zimbabveja ka vendosur të eliminojë malarien deri në vitin 2030, në përputhje me qëllimin ambicioz të vendosur nga Bashkimi Afrikan, duke përdorur strategji të ndryshme si rritja e ndërgjegjësimit të komunitetit, parandalimi i pickimeve të mushkonjave me rrjeta të trajtuara me insekticide dhe spërkatje, si dhe përmirësimi i sistemeve të mbikëqyrjes.

Dr. Henry Madzorera, ish-ministër i shëndetësisë, tha se Zimbabveja duhet të mobilizojë burimet e veta për të kapërcyer hendekun e financimit.

“Ne kemi shumë taksa të caktuara për sektorin e shëndetësisë – le t’i përdorim ato me mençuri për promovimin e shëndetit dhe parandalimin e sëmundjeve”, tha ai.

“Njerëzit duhet të trajtohen herët për malarien.”

“Vendi nuk duhet të mbështetet te donatorët për të bërë aktivitete për eliminimin e malaries”, shtoi Madzorera.

Raportohet se në vitin 2024, USAID shpërndau 270 milionë dollarë për programet e shëndetësisë dhe bujqësisë në Zimbabve.

Zëvendësministri i shëndetësisë i Zimbabvesë, Sleiman Kwidini, pranoi se boshllëku i financimit i lënë nga shkurtimet e SHBA-së kishte ndërprerë sigurimin e rrjetave kundër mushkonjave.

“Tani po marrim përsipër prokurimin e këtyre rrjetave pasi SHBA tërhoqi fondet. Sapo jemi shqetësuar, por vizioni ynë është të eliminojmë malarien deri në vitin 2030”, tha ai.

Prof. Sungano Mharakurwa, drejtor i Institutit të Malaries në Universitetin e Afrikës, tha se do të duhet kohë për të rikuperuar terrenin e humbur, por shtoi: “Nëse marrim fonde, mund të fillojmë menjëherë dhe të kthehemi menjëherë te sukseset e shënuara, derisa ta mposhtim këtë plagë vdekjeprurëse që është malaria.”

Ndryshe, ai tha se që kur programi i mbikëqyrjes së mushkonjave Zento filloi në provincën Manicaland, ka pasur një ulje të ndjeshme të rasteve të malaries dhe ai ishte gati të zgjatej kur të vinin shkurtimet e SHBA-së.

Të dhënat e Universitetit të Afrikës tregojnë se Manicaland regjistroi 145,775 raste malarie në vitin 2020, por vetëm 28,387 pasi Zento u prezantua në vitin 2021.

Rastet e malaries në provincë ishin ulur më tej në 8,035 deri në vitin 2024 përpara se të trefishoheshin në 27,212 vitin pasardhës, kur financimi i SHBA-së u ndërpre.

Top Channel