Nga Ukraina dhe Gaza në Pakistan, si po normalizohet lufta

Ndërsa përshkallëzimet midis dy fuqive të Azisë Jugore nuk janë asgjë e re, “Operacioni Sindoor” i Indisë është tashmë dukshëm më agresiv sesa veprimet e fundit ushtarake të nisura nga Delhi kundër fqinjit të saj në 2016 dhe 2019, duke rritur rreziqet për përgjigjen e premtuar të Pakistanit ndaj asaj që e quan një “akt lufte”.

Nëntë lokacione u shënjestruan në operacion, njoftoi India, dhe ushtria e saj publikoi video të “kampeve terroriste” që po bombardoheshin në Pakistan. Katër nga objektivat ishin në rajonin e populluar të Punjabit, i cili nuk ishte sulmuar nga India që kur të dy vendet zhvilluan një luftë të plotë në vitin 1971.

Pakistani tha se të paktën 26 civilë u vranë. Edhe pse qëllimi i Indisë ishte, sipas ministrit të saj të jashtëm, Vikram Misri, të “pengonte” sulme të mëtejshme terroriste, Islamabadi u zotua të kundërpërgjigjej, duke ngritur pyetjen se sa gjatë mund të zgjaste një përballje midis vendeve.

Mundësia e përshkallëzimit është e tmerrshme, veçanërisht sepse India dhe Pakistani kanë rezerva të konsiderueshme armësh bërthamore, secili vend me rreth 170 koka bërthamore. Ushtritë dhe forcat e tyre ajrore janë të jashtëzakonshme: India ka 1.23 milion ushtarë dhe më shumë se 500 avionë luftarakë, krahasuar me 560,000 avionë luftarakë të Pakistanit dhe më shumë se 400 avionë luftarakë.

Edhe pse askush nuk pret luftime të përmasave të përgjithshme, ndryshimet në kontekstin global sugjerojnë se luftimet midis dy fuqive bërthamore mund të përshkallëzohet. Bombardime kanë ndodhur tashmë në të dyja anët e Vijës së Kontrollit në Kashmir, me të dyja vendet që raportojnë dhjetëra të vdekur.

“Në tre vitet e fundit, ideja që vendet nuk i drejtohen luftës është zhdukur. Është një realitet i përditshëm dhe një realitet që ka zgjeruar fushat e imagjinatës për mbështetësit e mbrojtjes në pikat e nxehta anembanë botës”, shpjegon Samir Puri, nga thinktank-u Chatham House.

Pushtimi në shkallë të plotë i Ukrainës nga Rusia filloi në vitin 2022 dhe vazhdon me sulme të përditshme me raketa dhe dronë, mes përpjekjeve jo bindëse të ndërmjetësimit të SHBA-së. Izraeli tani po planifikon të pushtojë Gazën në ofensivën e tij të re kundër Hamasit, pasi Donald Trump duket se ka humbur interesin për t’i dhënë fund një lufte në të cilën janë vrarë më shumë se 50,000 palestinezë.

Luftërat ndërmjetësuese janë në rritje

Vende mijëra kilometra larg kanë sulmuar njëra-tjetrën. Irani ndërmori dy herë sulme komplekse dhe me rreze të gjatë veprimi ndaj Izraelit në vitin 2024, “ne jemi në një botë ku kundërshtarët dhe armiqtë janë gjithnjë e më të gatshëm të lëshojnë raketa ndaj njëri-tjetrit”, tha Puri. Koreja e Veriut ka dërguar trupa për të luftuar përkrah Rusisë në Ukrainë, megjithëse fuqitë perëndimore nuk do të dërgojnë trupa për të ndihmuar Kievin.

Përgjigjet ushtarake janë të kalibruara më pak me kujdes. Një raketë e lëshuar nga rebelët Huthi të Jemenit që plagosi katër persona kur ra pranë Aeroportit Ben Gurion të Tel Avivit të dielën në mëngjes, shkaktoi një kundërsulm izraelit që shkaktoi dëme prej 500 milionë dollarësh në aeroportin e Sanaas, shkatërroi ndërtesat e terminalit dhe gjashtë aeroplanë. Huthët u zotuan të vazhdojnë sulmet ndaj Izraelit.

Parimi i proporcionalitetit, sipas të cilit një sulm ushtarak duhet të jetë në përpjesëtim me objektivin ushtarak në mënyrë që të kufizojë viktimat civile, është diskredituar duke u dhënë mbulim vendeve të tjera në sulm. Gjatë natës, sulmet izraelite në Gaza vranë 59 persona, përfshirë një sulm ndaj një shkolle ku jetonin qindra palestinezë të zhvendosur, që, sipas zyrtarëve të spitalit, vrau 27 persona, përfshirë nëntë gra dhe tre fëmijë.

Aty ku ka lajme të mira, siç është armëpushimi i rënë dakord të martën midis SHBA-së dhe rebelëve Huthi, ato vijnë pas një fushate bombardimi shtatë-ditore, në të cilën administrata Trump tha se kishte goditur “më shumë se 1,000 objektiva” në Jemen. Midis tyre ishte një qendër paraburgimi për emigrantët afrikanë në Santa që vrau 68 persona dhe një bastisje në portin e Ras Issa që vrau 80 të tjerë, sipas raporteve dhe vëzhguesve të konfliktit.

Ndërsa konfliktet janë ndezur, Shtetet e Bashkuara, fuqia dominuese në botë, duket se nuk janë të gatshme ose të paafta t’i përmbajnë ato në mënyrë efektive. Trump dukej se i shihte shkëmbimet ushtarake midis Indisë dhe Pakistanit si disi të pashmangshme kur incidenti u bë i ditur brenda natës, duke thënë: “Ata kanë qenë në luftë për një kohë të gjatë”.

Pakistani, i konsideruar dikur një aleat i SHBA-së në “luftën kundër terrorizmit”, është braktisur kryesisht nga Uashingtoni pas tërheqjes së tij nga Afganistani. India, thotë Puri, mund të besojë se “kritikat ndaj veprimeve të saj nga presidenti i SHBA-së nuk do të vijnë, ose nëse po vijnë, nuk janë veçanërisht të sinqerta”, duke i dhënë asaj leje të jetë më agresive nga ç’do të ishte ndryshe.

Të enjten do të mbahen festime për të shënuar përvjetorin e përfundimit të Luftës së Dytë Botërore në Evropë. Megjithatë, tetëdhjetë vjet më vonë, ndarja e normave në sjelljen e shteteve është e tillë që lufta jo vetëm që nuk konsiderohet më tabu, por mund të argumentohet se ka filluar një epokë e re konflikti global.

Top Channel