Kërcënim për jetën e miliona njerëzve, studimi i ri nxjerr shkakun e rënies së prodhimit të grurit, misrit dhe orizit në Botë

Analiza vlerëson se midis 4% dhe 14% e të korrave bazë botërore të grurit, orizit dhe misrit po humbet për shkak të grimcave të kudogjendura. Shkencëtarët paralajmërojnë se situata mund të përkeqësohet edhe më shumë me rritjen e sasisë së mikroplastikëve që derdhen në mjedis.

Rreth 700 milionë njerëz u prekën nga uria në vitin 2022. Studiuesit vlerësuan se ndotja nga mikroplastikët mund të rrisë numrin e njerëzve në rrezik urie me 400 milionë të tjerë në dy dekadat e ardhshme, duke e quajtur këtë një “skenar alarmues” për sigurinë ushqimore globale.

Shkencëtarë të tjerë e konsideruan studimin të dobishëm dhe në kohën e duhur, por paralajmëruan se ky ishte vetëm një përpjekje e parë për të kuantifikuar ndikimin e mikroplastikëve në prodhimin ushqimor dhe se do të nevojiten më shumë të dhëna dhe kërkime për ta konfirmuar dhe përmirësuar atë.

Humbjet vjetore të të korrave të shkaktuara nga mikroplastikët mund të jenë në të njëjtën shkallë me ato të shkaktuara nga kriza klimatike në dekadat e fundit, sipas studiuesve pas këtij hulumtimi të ri. Bota tashmë përballet me sfidën e prodhimit të mjaftueshëm të ushqimit në mënyrë të qëndrueshme, ndërsa popullsia globale pritet të arrijë në 10 miliardë rreth vitit 2058.

Mikroplastikët formohen nga shpërbërja e sasive të mëdha të mbetjeve të hedhura në mjedis. Ata pengojnë bimët të shfrytëzojnë dritën e diellit për rritje në disa mënyra, nga dëmtimi i tokës deri te bartja e kimikateve toksike. Grimcat kanë depërtuar në të gjithë planetin, nga maja e Everestit deri në oqeanet më të thella.

“Njerëzimi ka punuar për të rritur prodhimin ushqimor për të ushqyer një popullsi gjithnjë në rritje, [por] këto përpjekje po rrezikohen tani nga ndotja plastike,” thanë studiuesit, të udhëhequr nga Prof. Huan Zhong, në Universitetin e Nanjingut në Kinë. “Gjetjet theksojnë urgjencën [e reduktimit të ndotjes] për të mbrojtur furnizimet ushqimore globale përballë krizës në rritje të plastikës.”

Trupat e njerëzve janë tashmë të ndotur gjerësisht nga mikroplastikët, të cilët konsumohen përmes ushqimit dhe ujit. Ato janë gjetur në gjak, tru, qumësht gjiri, placentë dhe palcë kockore. Ndikimi në shëndetin e njeriut mbetet ende kryesisht i panjohur, por është i lidhur me goditjet në tru dhe sulmet në zemër.
Prof. Denis Murphy, nga Universiteti i Uellsit të Jugut, tha: “Kjo analizë është e vlefshme dhe në kohën e duhur për të na kujtuar rreziqet e mundshme të ndotjes nga mikroplastikët dhe urgjencën për ta trajtuar këtë çështje, [por] disa nga shifrat kryesore kërkojnë më shumë kërkime para se të pranohen si parashikime të qëndrueshme.”
Studimi i ri, i publikuar në revistën Proceedings of the National Academy of Sciences, përfshiu më shumë se 3,000 vëzhgime mbi ndikimin e mikroplastikëve te bimët, të marra nga 157 studime.

Kërkimet e mëparshme kanë treguar se mikroplastikët mund të dëmtojnë bimët në disa mënyra. Grimcat ndotëse mund të bllokojnë dritën e diellit që arrin te gjethet dhe dëmtojnë tokën nga e cila varen bimët. Kur thithen nga bimët, mikroplastikët mund të bllokojnë kanalet e ushqyesve dhe ujit, të krijojnë molekula të paqëndrueshme që dëmtojnë qelizat dhe të lëshojnë kimikate toksike, të cilat mund të reduktojnë nivelin e pigmentit fotosintetik klorofil.

Studiuesit vlerësuan se mikroplastikët reduktojnë fotosintezën e bimëve tokësore me rreth 12% dhe të algave detare me rreth 7%, të cilat ndodhen në bazën e zinxhirit ushqimor të oqeanit. Më pas, ata përdorën këto të dhëna për të llogaritur uljen e rritjes së grurit, orizit dhe misrit, si dhe reduktimin e prodhimit të peshkut dhe frutave të detit.

Azia u godit më rëndë nga humbjet e vlerësuara të të korrave, me reduktime në të tre kulturat kryesore nga 54 milionë deri në 177 milionë tonë në vit, rreth gjysma e humbjeve globale. Gruri në Evropë gjithashtu u prek ndjeshëm, ashtu si edhe misri në Shtetet e Bashkuara. Rajone të tjera, si Amerika e Jugut dhe Afrika, kultivojnë më pak nga këto kultura, por kanë shumë më pak të dhëna mbi ndotjen nga mikroplastikët.

Në oqeane, ku mikroplastikët mund të mbulojnë algat, humbjet e peshkut dhe produkteve të detit u vlerësuan midis 1 milion dhe 24 milionë tonë në vit, rreth 7% e totalit dhe mjaftueshëm proteina për të ushqyer dhjetëra miliona njerëz.
Shkencëtarët përdorën gjithashtu një metodë të dytë për të vlerësuar ndikimin e mikroplastikëve në prodhimin e ushqimit, një model të të mësuarit makinerik të bazuar në të dhënat aktuale mbi nivelet e ndotjes nga mikroplastikët. Sipas tyre, modeli prodhoi rezultate të ngjashme.

“Është e rëndësishme të theksohet se këto efekte negative ka shumë gjasa të shtrihen nga siguria ushqimore te shëndeti i planetit,” thanë Zhong dhe kolegët e tij. Reduktimi i fotosintezës për shkak të mikroplastikëve mund të ulë gjithashtu sasinë e CO2 që nxehtëson klimën dhe që merret nga atmosfera nga lulëzimet masive të fitoplanktonit në oqeanet e Tokës, duke prishur edhe ekosisteme të tjera.

Prof. Richard Lampitt, nga Qendra Kombëtare e Oqeanografisë në Mbretërinë e Bashkuar, tha se përfundimet duhen trajtuar me kujdes. “Kam shqetësime të konsiderueshme për cilësinë e të dhënave origjinale të përdorura në model, dhe kjo ka çuar në spekulime të tepërta mbi efektet e ndotjes plastike në furnizimin me ushqim,” tha ai. Studiuesit pranuan se duhen më shumë të dhëna për të bërë vlerësime më të sakta.

Kombet e botës dështuan të arrinin një marrëveshje për një traktat të OKB-së për të frenuar ndotjen plastike në dhjetor, por do të rinisin bisedimet në gusht. Shkencëtarët thanë se studimi i tyre është “i rëndësishëm dhe në kohën e duhur për negociatat e vazhdueshme dhe zhvillimin e planeve të veprimit dhe objektivave”.

Prof. Richard Thompson, nga Universiteti i Plymouth, tha se ky studim i ri shton më shumë prova mbi nevojën për veprim. “Ndërsa parashikimet mund të përshtaten me të dhënat e reja që do të bëhen të disponueshme, është e qartë … se duhet të fillojmë të punojmë për zgjidhje. Sigurimi që traktati të trajtojë ndotjen nga mikroplastikët është thelbësor,” tha ai.

Top Channel