Rikthimi i Rusisë në G7 tani nuk përjashtohet si mundësi, Britania: Mund të ndodhë si pjesë e negociatave për paqen 24/02 12:26
BBC i ka kushtuar një reportazh tre vjetorit të nisjes së luftës në Ukrainë.
Kievi nuk duket më si një qytet në luftë, siç ishte tre vjet më parë. Dyqanet janë të hapura dhe udhëtarët vonohen për shkak të bllokimeve të trafikut në rrugën e tyre për në punë.
Por që prej 12 shkurtit të këtij viti kur Presidenti i SHBA Donald Trump i telefonoi Vladimir Putinit, makthet e vjetra të zhdukjes kombëtare të 2022-ës janë rikthyer. Ukrainasit dikur zemëroheshin për mënyrën sesi Presidenti Joe Biden frenonte sistemet e armëve dhe kufizonte mënyrën se si Ukraina i përdorte. Megjithatë, ata e dinin se në anën e kujt ishte.
Në vend të kësaj, Donald Trump ka dhënë një rrjedhë ekzagjerimesh, gjysmë të vërtetash dhe gënjeshtrash të plota rreth luftës që i bëjnë jehonë pikëpamjeve të Presidentit Putin. Ato përfshijnë shkarkimin e Presidentit të Ukrainës Volodymyr Zelensky si një diktator që nuk e meriton një vend në tryezë kur Amerika dhe Rusia vendosin të ardhmen e vendit të tij. Gënjeshtra më e madhe që ka thënë Trump është se Ukraina filloi luftën.
Strategjia negociuese e Trump është të ofrojë lëshime edhe para se të fillojnë bisedimet serioze. Në vend që të ushtrojë presion mbi vendin që shkeli ligjin ndërkombëtar duke pushtuar fqinjin e tij, duke çuar në shkatërrime të mëdha dhe qindra mijëra të vdekur dhe të plagosur, ai është kthyer kundër Ukrainës.
Deklaratat e tij publike i kanë ofruar Rusisë lëshime të rëndësishme, duke deklaruar se Ukraina nuk do të bashkohet me NATO-n dhe duke pranuar se do të mbajë të paktën një pjesë të tokës që ka marrë me forcë. Të dhënat e Vladimir Putin tregojnë se ai e respekton forcën.
Ai nuk është larguar nga kërkesa për më shumë tokë ukrainase nga sa zënë tani njerëzit e tij. Menjëherë pas bisedimeve të para, të zhvilluara në Arabinë Saudite, midis Rusisë dhe SHBA-së që nga pushtimi i vitit 2022, ministri i jashtëm i Putinit, Sergei Lavrov përsëriti kërkesën e tij që asnjë trupë e NATO-s nuk do të lejohej në Ukrainë për të ofruar garanci sigurie.
Një diplomat veteran evropian që është marrë me rusët dhe amerikanët më tha se kur Lavrovi i thinjur dhe me shumë përvojë takoi Sekretarin fillestar të Shtetit të Trump, Marco Rubio, “ai do ta kishte ngrënë atë si një vezë të zier”.
Kohë sfiduese
Disa ditë më parë, ndërsa Trump hodhi më shumë ofendime ndaj presidentit të Ukrainës, unë shkova në lagjen qeveritare të ruajtur shumë në Kiev për të takuar Ihor Brusylo, i cili është një këshilltar i lartë i Volodymyr Zelensky dhe nënkryetar i zyrës së tij. Brusylo e pranoi se sa presion po ushtron Trump mbi ta.
“Është shumë, shumë e vështirë. Këto janë kohë shumë të vështira, sfiduese,” tha Brusylo. “Nuk do të thosha se tani është më e lehtë se sa në 2022. Është sikur ta jetosh sërish nga e para”.
Brusylo tha se ukrainasit dhe presidenti i tyre, ishin po aq të vendosur për të luftuar për të qëndruar të pavarur sa kishin qenë në vitin 2022.
“Ne jemi një vend sovran. Ne jemi pjesë e Evropës dhe do të mbetemi të tillë.”
Në javët pasi Vladimir Putin urdhëroi pushtimin në shkallë të plotë të Ukrainës, zhurma e betejës në buzë të Kievit jehoi nëpër rrugë që ishin pothuajse bosh. Pikat e kontrollit dhe barrikadat, muret me thasë me rërë dhe kurthe tankesh të salduara nga trarët e çelikut u hodhën me nxitim në bulevardet e gjera të Kievit. Në stacionin hekurudhor, pesëdhjetë mijë civilë në ditë, kryesisht gra dhe fëmijë, hipnin në trenat që shkonin në perëndim, larg rusëve.
Platformat ishin të mbushura dhe sa herë që një tren tërhiqej, vinte një valë tjetër paniku teksa njerëzit shtyheshin dhe shtyheshin për të hipur. Në ato ditë të acarta, në erërat e hidhura dhe stuhitë e borës, u ndje sikur ngjyrat e shekullit të 21-të po zbeheshin në një film të vjetër njëngjyrësh lajmesh që evropianët deri atëherë kishin besuar se ishte dërguar në mënyrë të sigurt në kasafortat e historisë.
Presidenti Zelensky, sipas fjalëve të Joe Biden, “nuk donte të dëgjonte” paralajmërimet amerikane se një pushtim ishte i afërt.
Goditja e Putinit me një shpatë ruse ishte një gjë. Një pushtim në shkallë të plotë, me dhjetëra mijëra trupa dhe kolona të blinduara, me siguri i përkiste të shkuarës.
Putin besonte se ushtria e fuqishme dhe e modernizuar e Rusisë do t’i bënte punë të shpejtë fqinjit të saj kokëfortë, të pavarur dhe presidentit të saj rebel. Aleatët perëndimorë të Ukrainës gjithashtu menduan se Rusia do të fitonte shpejt. Në kanalet televizive të lajmeve, gjeneralët në pension folën për kontrabandën e armëve të lehta për të armatosur një kryengritje, ndërsa perëndimi vendosi sanksione dhe shpresonte për më të mirën.
Ndërsa trupat ruse u grumbulluan në kufijtë e Ukrainës, Gjermania dorëzoi 5000 helmeta luftarake balistike në vend të armëve sulmuese. Vitali Klitschko, kryetari i bashkisë së Kievit dhe dikur kampion i botës në boks në peshën e rëndë, u ankua për një gazetë gjermane se ishte “një shaka… Çfarë lloj mbështetjeje do të dërgojë Gjermania më pas, jastëkët?”
Zelensky hodhi poshtë çdo ide për të lënë kryeqytetin e tij për të formuar një qeveri në mërgim. Ai braktisi kostumin e tij të errët presidencial për veshje ushtarake dhe në video dhe në mediat sociale u tha ukrainasve se do të luftonte përkrah tyre.
Ukraina mposhti agresionin rus drejt kryeqytetit. Pasi ukrainasit demonstruan se mund të luftonin mirë, qëndrimi i amerikanëve dhe evropianëve ndryshoi. Furnizimi me armë u rrit.
“Gabimi i Putinit ishte se ai u përgatit për një paradë dhe jo një luftë”, kujtoi një zyrtar i lartë ukrainas, duke folur në kushte anonimiteti. “Ai nuk mendoi se Ukraina do të luftonte. Ai mendoi se ata do të mirëpriteshin me fjalime dhe lule.”
Tre vjet më vonë, lufta ka ndryshuar. Edhe pse Kievi është ringjallur, ai ende ka alarme gjatë natës pasi mbrojtja e tij ajrore zbulon raketa dhe dronë rusë që vijnë. Lufta është më afër dhe më vdekjeprurëse, përgjatë vijës së frontit, më shumë se 1000 kilometra e gjatë, që shkon nga kufiri verior me Rusinë dhe më pas nga lindja dhe jugu deri në Detin e Zi.
Ajo është e mbushur me fshatra dhe qytete të shkatërruara, pothuajse të shkreta. Në lindje, në atë që ishte zemra industriale e Kievit, Donetsk dhe Luhansk, forcat ruse përparojnë ngadalë, me një kosto të madhe në njerëz dhe makina.
Shumë nga vullnetarët që morën armët tre vjet më parë ose janë vrarë, gjymtuar ose janë shumë të rraskapitur për të luftuar më. Një nga gabimet më të hidhura të Ukrainës kalon midis atyre që luftojnë dhe atyre që japin ryshfet për të dalë nga shërbimi ushtarak. Evhen tha se ishin më mirë pa to.
Efekti Trump
Nëse je një agjent imobilar siç ishte Donald Trump para se të hynte në TV dhe më pas në politikën presidenciale, e di që shkatërrimi bën para. Merr një pronë, e shemb atë, e rindërton dhe fiton. Problemi me atë strategji në politikën e jashtme është se sovraniteti dhe pavarësia nuk kanë një çmim. Trump mburret se e vendos Amerikën në vend të parë, por ai nuk është i përgatitur të pranojë që jo-amerikanët mund të ndjejnë të njëjtën gjë për vendet e tyre.
Që kur Trump u betua për herë të dytë si president i Shteteve të Bashkuara, ai ka lëvizur topin e shkatërrimit. Ai dërgoi Elon Musk në qeverinë federale për të rikuperuar miliarda dollarë që ai pretendon se po vidhen ose shpërdorohen. Jashtë vendit, Trump, njeriu i rrënimit, ka vendosur mbi supozimet që mbështesin aleancën 80-vjeçare midis demokracive të SHBA-së dhe Evropës.
Donald Trump është i paparashikueshëm, por shumë nga ato që po bën ai i ka folur prej vitesh. Ai nuk është presidenti i parë amerikan që ka inat se si aleatët e tij evropianë kanë kursyer para duke u strehuar pas buxhetit të mbrojtjes së SHBA. Fraza e përdorur nga sekretari i tij i mbrojtjes Pete Hegseth për partnerët e tij në NATO, se “Presidenti Trump nuk do të lejojë askënd që ta kthejë xhaxha Sam në xhaxha pinjoll” ishte një referencë e ndërgjegjshme për Presidentin Dwight D. Eisenhower.
Një dokument i qeverisë amerikane nga 4 nëntori 1959 regjistron zhgënjimin e tij. Ai thotë: “Presidenti tha se për pesë vjet ai ka kërkuar nga Departamenti i Shtetit që t’i vërë faktet e jetës përpara evropianëve. Ai mendon se evropianët janë afër “të bëjnë një pinjoll nga xhaxha Sam””.
Top Channel
