89 vite më parë u lind në qytetin e gurtë të Gjirokastrës gjeniu i letrave shqipe, Ismail Kadare.
Këtë 28 janar, ai nuk mund të festonte mes nesh. Mungoi prania fizike, por vepra e tij ndihet më gjallë se kurrë. Këtë e tregojnë dashamirësit e letërsisë, që vazhdojnë të përpijnë nga raftet e librarive krijimet e Kadaresë. Botuesit pohojnë se shifrat e librave të shitura pas ndarjes nga jeta, konfirmojnë se vepra e tij është e pavdekshme.
Kadare frymon mes rreshtave që nxori nga pena e tij dhe jeton në mendjet e lexuesve ndër breza. Proza e tij e mprehtë e depërtuese pasqyronte kompleksitetin e historisë dhe folklorit të Shqipërisë. Gjuhën shqipe e konsideronte të shenjtë, sikurse rrëfen bashkëshortja e tij, shkrimtarja Helena Kadare.
“Ai ka bërë një punë shumë të madhe me pastrimin e gjuhës. Ai qëmtonte një nga një të gjitha fjalët që kishin mundësi të ktheheshin në shqip. Në gjuhën shqipe kishte shumë huazime turke. E merrte një fjalë nga libra të ndryshëm, nga Fishta për shembull dhe shihte si mund të quhej në shqip”, thotë Helena Kadare.
Çdo mendim e hidhte në letër dhe Helena Kadare kujton se i kujdesshëm ishte për çdo dorëshkrim, që sot është pasuri jo vetëm kulturore, por edhe historike.
“Në 70 vite krijimtari, ai ka shkruar vetëm me dorë. Ne kishim dorëshkrimet e arkivave të tij kur ikëm për herë të parë në Francë në ’90 dhe që erdhi sigurimi i sekuestroi. Kur u kthyem, na i dha Arkivi. I morëm me vete, ai donte të ruante çdo gjë”, shprehet Helena Kadare.
I përkthyer në mbi 45 gjuhë, Kadare ka qenë disa herë kandidat për çmimin “Nobel” në letërsi, ndërsa është dekoruar nga Presidenti i Republikës së Shqipërisë me Urdhrin “Nderi i Kombit”, si edhe nga shteti francez me urdhrat “Kryqi i Legjionit të Nderit” e “Oficer i Legjionit të Nderit”.
Top Channel