Pushtimi rus, Ukraina ka humbur 40% të tokës që kontrollonte në rajonin Kursk të Rusisë 24/11 18:00
Student i arkitekturës nga Shën Petersburgu nuk e kishte pritur kurrë që ta gjente veten në një betejë.
Kur Fyodor Smakilo, 22 vjeç, u thirr tetë muaj më parë për shërbimin e detyrueshëm ushtarak për një vit, atij iu tha se ishte për stërvitje. Më pas ai u dërgua për të ruajtur kufirin perëndimor të Rusisë me Ukrainën.
Një ditë, gati dy javë më parë, ai u befasua kur dëgjoi të shtëna armësh. Komandanti hyri në radio. Dukej se njësia e tyre ishte e rrethuar nga forcat ukrainase, të cilët kishin nisur një inkursion të befasishëm në Rusi me rreth 12,000 trupa.
“Ishte si diçka nga Lufta e Dytë Botërore, komandanti ynë na bërtiti ‘nuk ka tërheqje’”, më tha Smakilo në qelinë e burgut që tani ndan me 14 të rinj të tjerë rusë. Ashtu si të burgosurit e tjerë të cituar dhe paraqitur këtu, ai pranoi të identifikohej dhe të publikohej emri i tij i plotë.
Ata janë në mesin e disa qindra të burgosurve që Ukraina pretendon se ka kapur në bastisjen e saj të guximshme në rajonin perëndimor të Kurskut të Rusisë. Presidenti Zelensky tha në një postim në Telegram të shtunën se duke i sekuestruar ato, Ukraina kishte “rimbushur fondin e shkëmbimit për vendin tonë” përpara shkëmbimeve të mundshme të të burgosurve.
“Falënderoj të gjithë ushtarët dhe komandantët që po marrin robër ushtarët rusë dhe kështu sjellin më afër lirimin e ushtarëve dhe civilëve tanë të mbajtur nga Rusia”, tha Zelensky.
Burrat e kapur kanë dhënë rrëfimet e para të kaosit, dëshpërimit dhe çrregullimit në radhët e ushtrisë ruse teksa Ukraina e kapi botën në befasi duke organizuar sulmin e parë të rëndësishëm të huaj në territorin e fqinjit të saj që nga pushtimi gjerman i vitit 1941.
Ukraina pretendon se ka pushtuar pothuajse 450 milje katrorë të territorit rus, duke përfshirë 80 fshatra dhe qytetin e Sudzha. Të premten u zbulua se forcat e saj kanë shkatërruar gjithashtu një urë të rëndësishme strategjike mbi lumin Seym, gjë që do ta bëjë më të vështirë për Moskën rifurnizimin e trupave të saj në rajon.
Autoritetet ukrainase kanë theksuar se nuk kanë interes të pushtojnë një pjesë të Rusisë përgjithmonë. Në vend të kësaj, inkursioni është interpretuar gjerësisht si një përpjekje për të lehtësuar presionin mbi pozicionet e rrethuara të Ukrainës në rajonin lindor të Donbasit, ku forcat ruse javën e kaluar po mbylleshin në qytetin jetik të Pokrovsk.
Do të forconte gjithashtu pozicionin e Kievit në rast të negociatave për t’i dhënë fund luftës nëse Ukraina mund ta mbajë territorin deri atëherë.
Rreth 200,000 rusë janë evakuuar nga shtëpitë e tyre, shumë prej tyre ankohen për dështimin e qeverisë për t’i mbrojtur ata. Kjo e bën atë një dilemë të turpshme politike dhe ushtarake për Presidentin Putin, duke ngritur pikëpyetje rreth fuqisë së zinxhirit të tij komandues dhe inteligjencës ushtarake.
“Jam i sigurt se Putini është jashtëzakonisht i zemëruar me këtë situatë, është një poshtërim i vërtetë për të,” tha Oleksandr Danyliuk, ish-kreu i këshillit të sigurisë kombëtare të Ukrainës dhe një ish-luftëtar i forcave speciale.
Sulmi theksoi dobësinë befasuese në mbrojtjen kufitare të Rusisë. Kjo u ilustrua nga rekrutët e rinj me kokë të rruar që takova në qelitë e tyre të burgut në Ukrainën verilindore javën e kaluar.
Njëri prej tyre, Sergei Karimov, përshkroi sesi oficeri i tij i lartë ishte përpjekur të shkonte në vijën e komandantit të batalionit pasi njësia e tyre u sulmua. “Por komandanti tashmë kishte ikur,” tha ai.
Gardianët ukrainas ishin të pranishëm gjatë intervistave në qeli, por ata nuk u përpoqën të kufizonin bisedat ose të kërkonin të rishikonin materialin përpara publikimit.
Për rekrutët e kapur, tërbimi i paparashikuar i Ukrainës në Rusi mund të jetë i rastësishëm: ata presin të dërgohen në shtëpi së shpejti në këmbim të të burgosurve ukrainas.
Denis Kanev, 21 vjeç, nga një fshat afër Murmanskut në rrethin Arktik, dukej në humor të mirë, duke kujtuar se kishte qenë minus 50 gradë kur ai ishte larguar nga shtëpia tetë muaj më parë për të filluar shërbimin e tij ushtarak. Ai i ka shkruar babait dhe të dashurës së tij, Sabrinës, për t’i njoftuar për kapjen e tij. “U kam thënë të mos shqetësohen, nuk jam i lënduar”, tha ai.
Smakilo nuk ishte aq me fat: kofsha e tij e djathtë është fashuar pasi është copëtuar nga copëzat e një granate. Ai ishte përpjekur të përmbushte urdhrin e komandantit të tij për të mos u marrë i gjallë. “Na kishin thënë se do të torturoheshim, dhe më keq, nëse do të na kapnin.”
Pasi qëndroi për një orë dhe me shokët e vdekur të shtrirë rreth tij, ai kishte përqafuar një nga miqtë e tij, më pas shpërtheu një granatë, duke menduar se ata mund të vdisnin, për të shmangur çfarëdo tmerri që priste në duart e pushtuesve ukrainas.
Në vend të kësaj, ai mbijetoi duke parë një mjek ukrainas që i nxirrte copëzat nga këmba e tij në spitalin e burgut. “Isha i befasuar dhe mirënjohës – pa doktorin, këmba ime mund të ishte infektuar shumë,” tha ai, i ulur në një krevat marinari me dy të burgosur.
Njëri ishte Sergei Zaikin, 21 vjeç, nga Saransk, 400 milje në lindje të Moskës. Ai ruante një pikë kufitare në një pjesë të ndryshme të rajonit nga Smakilo kur njësia e tij u sulmua më 6 gusht. Oficerët komandues dukej se ishin larguar. “Dikush bërtiti: ‘Ju lutemi mos qëlloni, ne jemi rekrutët’, kujton ai.
“Ukrainasit na thanë të hiqnim jelekët, të ulnim armët dhe të dilnim me duart lart. U tremba. Na u thanë disa gjëra se çfarë do të ndodhte me ne nëse do të dorëzoheshim dhe kështu ishte e vështirë.”
Ukraina është e etur të inkurajojë dorëzimet masive të rusëve dhe zyrtarët e burgut u munduan të tregojnë se sa mirë trajtohen të burgosurit.
Një oficer i lartë i burgut, që qëndronte në një korridor të zymtë jashtë një qelie, tha: “Këta djem u tmerruan kur arritën këtu për herë të parë. Unë u thashë atyre: ‘Qetësohuni djem, mos u shqetësoni, do të jetë në rregull, askush nuk do t’ju qëllojë.’ Disa ditë më vonë dhe ata kanë filluar të buzëqeshin’.
Të burgosurve iu dhanë rroba të pastra dhe sandale plastike. “Ne kishim pjata të pastra për të ngrënë gjithashtu,” tha Zaikin.
Karimov, komandanti i të cilit ishte arratisur, tha se kishte punuar si projektues peizazhi në Tatarstan, Rusia qendrore, përpara se të thirrej për shërbimin ushtarak.
Ndërsa ai dhe bashkëluftëtarët e tij të kapur po çoheshin në burg, gardianët ishin ndalur në një dyqan dhe kishin përdorur “paratë e tyre” për t’u blerë ujë, pasta dhe cigare, tha ai i habitur . “Ne ishim të uritur,” tha ai. “Ato pasta ishin si një gjë e shenjtë nga qielli për ne.”
Drita filtrohet në qeli përmes dritareve me hekura dhe llambave fluoreshente të varura sipër. Në një cep, filmi Garfield: “Përralla e dy koteleve” po luhej në një TV me ekran të sheshtë. Pranë një lavamani kishte pirgje pjatash plastike, disa gota dhe një gotë të mbushur me lugë.
Të burgosurit bëjnë dy shëtitje në ditë jashtë. Ata lexojnë dhe luajnë shah. Dreka ditën e vizitës sime ishte supë me perime me bukë. Për mëngjes, ata marrin qull.
“Ne shikojmë shumë lajme në TV,” tha Smakilo. “Është në gjuhën ukrainase, por unë mund ta kuptoj pjesën më të madhe të saj.”
Një lajm i së premtes tregoi një gazetare ukrainase që endej nëpër rrugët e Sudzha, afër vendit ku Smakilo qëndroi për herë të fundit, duke intervistuar banorët. “Ata bastardë na braktisën,” tha një grua e moshuar e paidentifikuar, duke iu referuar autoriteteve ruse. E pyetur nëse do të dëshironte t’i ofrohej strehim në Ukrainë, ajo tha: “Ka një luftë që po ndodh atje me të shtëna, apo jo?”
Rekrutët rusë të burgosur ishin të turpshëm për të shprehur mendimet për luftën.
“Dikush po bën para, dikush po humbet, lufta është një biznes, një mundësi për të pasurit”, tha njëri prej tyre. “Unë jam kundër të gjitha manifestimeve të dhunës ndaj njerëzve,” shtoi ai. “Çdo konflikt rezulton në dialog.”
I thashë Smakilos, ambicia e të cilit është të punojë një ditë në biznesin e ndërtimit dhe të blejë banesën e tij, se po shkruaj një artikull për një gazetë britanike.
Zyrtarët e burgut më kërkuan të mos e zbuloja vendndodhjen e saktë të burgut dhe nuk pranuan të përmendeshin emrat, ndoshta nga frika e ndonjë ndëshkimi nga Rusia.
Një burim i rëndësishëm në ushtrinë britanike pyeti veten se për sa kohë Ukraina do të ishte në gjendje të mbante pjesët e territorit rus që tani është nën kontrollin e saj. “Putini do të kërkojë të fshijë këtë puçër në Rusi. Ai do të dëshirojë që të shkatërrohet plotësisht,” tha ai, duke shtuar: “Që të jetë një bastisje e suksesshme, forcat ukrainase duhet të jenë në gjendje të dalin jashtë”.
Megjithatë, për momentin, operacioni në Rusi duket se po zgjerohet, i shoqëruar nga sulme me dronë në fusha ajrore dhe bombardime të urave.
Sulmi i ka shkaktuar armikut “një humbje të rëndësishme reputacioni”, tha Mykhailo Podolyak, një këshilltar presidencial. “Gjatë vitit të kaluar, konflikti ngeci… Ukraina duhej të gjente zgjidhje që do ta çonin këtë luftë në një fazë të re, ne duhet të rrisim presionin ndaj Putinit,” shtoi ai.
Nga qelia e tij, Smakilo i ka shkruar një letër nënës së tij, një punëtore e fabrikës industriale në Shën Petersburg. “Ajo është një nënë beqare. Ajo e dha rininë e saj për të rritur mua dhe motrën time. I kam thënë se sa shumë e dua dhe të mos shqetësohet për mua.”
Ai tha se kishte përfshirë disa fjalë nga një poezi e vjetër sovjetike që e kishte mësuar në ditët e para të stërvitjes ushtarake. “Ajo thotë, “Unë do të kthehem”.
Matthew Campbell/ The Times
Top Channel
