Një vit pas kryengritjes, Kremlini kontrollon mbetjet e Wagner

Yevgeny Prigozhin, lideri i ndjerë i forcës paraushtarake, kaloi nga Ukraina më 23 qershor 2023 dhe pushtoi qytetin jugor të Rostovit pas muajsh tensionesh në rritje me udhëheqësit ushtarakë në Moskë.

Forcat e tij më pas filluan një sulm të shkurtër drejt kryeqytetit, duke mos hasur pothuajse asnjë rezistencë. “Marshimi për drejtësi”, siç e quajti Prigozhin, mori fund të papritur të nesërmen pasi ai anuloi përparimin.

Vetëm dy muaj më vonë, avioni i Prigozhin u rrëzua dhe ai u vra së bashku me disa anëtarë të tjerë të lartë të Wagner, duke e hedhur të ardhmen e grupit në pasiguri.

Dr Sorcha MacLeod, një anëtare e grupit të punës të OKB-së për mercenarët dhe pedagog në Universitetin e Kopenhagës, tha se ish-trupat e Wagner ishin fragmentuar në të gjithë shtetin rus.

“Wagner mund të mos ekzistojë saktësisht në formën që ekzistonte më parë, por një version, apo edhe versione, të tij vazhdojnë të ekzistojnë. Ka pasur një shpërndarje të tillë midis shtetit rus, kështu që nuk ka asnjë kontrollues të përgjithshëm. Grupi Wagner ishte jashtëzakonisht i rëndësishëm gjeopolitikisht dhe ekonomikisht për Rusinë, kështu që nuk do të zhdukej kurrë siç sugjeruan disa njerëz”.

Për vite me radhë, forcat e Prigozhin kishin qenë një mjet i vlefshëm dhe i mohueshëm për operacionet ruse në Afrikë dhe Siri. Por ishte në Ukrainë,  teksa forcat konvencionale të Moskës u përpoqën të prishnin mbrojtjen e Kievit, që Prigozhin dhe Wagner dolën hapur.

Përgjatë fundit të vitit 2022 dhe fillimit të 2023, Wagner ishte çelësi i disa fitoreve të Rusisë në fushën e betejës. Forcat e saj, kryesisht të përbëra nga ish-të burgosur, arritën të merrnin qytetin lindor të Soledarit, përpara se ai të ngulitej në muaj të tërë luftimesh intensive në mullirin e mishit të Bakhmut.

Në kulmin e tij, Wagner kishte rreth 50,000 mercenarë në Ukrainë, sipas Këshillit të Sigurisë Kombëtare të SHBA.

Tani, ekspertët deklarojnë se operacionet e Wagner në Ukrainë janë përfshirë nga njësi të tjera shtetërore dhe paraushtarake ruse. Një ish-komandant Wagner i tha së fundmi BBC Russian se mercenarët ishin urdhëruar të “bashkohen me ministrinë e mbrojtjes” ose të largohen.

Zyrtarët e inteligjencës në Mbretërinë e Bashkuar kanë sugjeruar se disa nga njësitë e këmbësorisë së grupit janë nënshtruar nga Rosgvardia, ose Garda Kombëtare. Njësia, e krijuar në vitin 2016, është përshkruar si “ushtria private” e Putinit dhe kontrollohet nga ish-truproja e tij Viktor Zolotov.

Ministria e Mbrojtjes e Mbretërisë së Bashkuar (MM) ka thënë se elementë të Grupit Wagner filluan të hynin nën kontrollin e Gardës Kombëtare në tetor 2023. Të referuara si “formacione vullnetare”, ish-trupat e Wagner do të dislokoheshin në Ukrainë me kontrata gjashtëmujore dhe në Afrikë me kontrata nëntë-mujore, tha ai.

Anton Yelizaro, një operator afatgjatë i Wagner-it që thuhet se ka komanduar operacionet e përgjakshme të mercenarëve në Bakhmut, u duk se konfirmoi integrimin ditë më vonë. Në një video të postuar në një kanal Telegram të lidhur me Wagner, ai tha se ishte i pranishëm në ndërtimin e një kampi ku trupat Wagner do të “punonin për të mirën e Rusisë” dhe do të bashkoheshin me njësitë e Gardës Kombëtare në një formacion të ri.

Zyrtarët e Mbretërisë së Bashkuar thanë se “përfshirja e ish-detashmenteve sulmuese të Wagnerit në Korpusin Vullnetar të Rosgvardia ka shumë të ngjarë të tregojë se Wagner është nënshtruar me sukses në Rosgvardia, duke rritur kontrollin e shtetit rus mbi Grupin Wagner”.

Ish-forca të tjera të Wagner-it janë regjistruar për të luftuar me njeriun e fortë të Vladimir Putinit në Çeçeni, Ramzan Kadyrov, dhe forcat e tij Akhmat, zbuloi një hetim i fundit rus i BBC-së.