​Shkencëtarët krijojnë xhamin më të fortë se një diamant

Ata e sintetizuan atë duke vendosur një formë karboni si topi i futbollit – në një shtypës kudhër dhe duke i nënshtruar ato ndaj temperaturave dhe presioneve ekstreme.

Prodhimi ishte i mundur në presione më të ulëta dhe temperatura më të larta dhe anasjelltas.

Fortësia e arritur – rreth 102 GPa – e bën atë një nga xhamat më të forta të njohura aktualisht, i dyti vetëm pas karbonit AM-III të sintetizuar së fundmi (113 GPa)

“Krijimi i një xhami me veti të tilla superiore do të hapë derën për aplikime të reja,” tha autori dhe gjeokimisti Yingwei Fei nga Instituti Carnegie për Shkencën në Uashington.

“Përdorimi i materialeve të reja të qelqit varet nga krijimi i pjesëve të mëdha, gjë që ka paraqitur një sfidë në të kaluarën.

“Temperatura relativisht e ulët në të cilën ne ishim në gjendje të sintetizonim këtë xhami të ri diamanti ultra të fortë e bën prodhimin masiv më praktik.”

Karboni është në gjendje të marrë një sërë formash të qëndrueshme, të cilat ndryshojnë në bazë të strukturës së tyre molekulare. Disa – si grafiti dhe diamanti – janë shumë të strukturuara, ndërsa të tjerët janë të çrregullt, ose ‘amorfë’, si xhami i rregullt.

Fortësia e çdo forme diktohet nga lidhjet e saj të brendshme. Për shembull, grafiti është i krisur sepse ka një rregullim dy-dimensional të lidhjeve, me shtresa të atomeve të karbonit të lidhura fort në një model të sheshtë gjashtëkëndor.

Diamanti, ndërkohë, ka një rregullim tre-dimensional të lidhjeve, gjë që i jep atij fortësi më uniforme.

Këto zbulime kontribuojnë në njohuritë tona për materialet amorfe të avancuara dhe sintezën e materialeve amorfe në masë me anë të teknikave të presionit të lartë dhe temperaturës së lartë, përfundoi ekipi.

Gjetjet e plota të studimit u publikuan në revistën “Nature”, shkruan KosovaPress.

Top Channel