“Pianisti” i vërtetë, dalin në ankand sendet e tij

19/09/2020 20:52

Një stilograf me bojë, një orë xhepi dhe sende të tjera të kompozitorit të ndjerë hebrejo-polak, Vladislav Szpilman, heroit të vërtetë në jetë të filmit që ka marrë edhe një cmim Oskar, “Pianisti”, do të dalin në ankand në Varshavë javën e ardhshme.

Kjo orë dhe stilografi që ai solli nga një udhëtim në Paris, në 1937, shpëtuan pas qëndrimit të tij në një geto hebreje dhe i bënë më pas atij shoqëri në rrënojat e Varshavës – thotë djali i Szpilman, Andrzej, që edhe po organizon ankandin. Muzikanti i famshëm, që vdiq në vitin 2000, u bë i njohur në filmin e Roman Polanskit, bazuar në autobiografinë e Szpilmanit, që tani është botuar në 40 gjuhë të botës.

Ashtu si hebrenjtë e tjerë në varshavë, pianisti dhe familja e tij u detyruan të qëndronin në një geto në kryeqytetin polak, të ngritur nga nazistët në 1940. Ai mundi të mbijetonte duke luajtur në piano në cfarëdolloj kafeneje që kish mbetur e hapur. Në 1942, të afërmit e tij u dërguan për ekzekutim në kampin e shfarosjes Treblinka, por szpilman u kursye pasi një oficer policie e njohu atë nga një koncert dhe e nxorri nga treni në minutë të fundit. Ai i mbijetoi pjesës së mbetur të luftës falë ndihmës së miqve duke kaluar nga një vend i fshehtë tek tjetri. Për orën e tij shkruhet në një pjesë të autobiografisë.

Një oficer gjerman, Vilm Hosenfeld, e gjen szpilman në vendin ku ishte fshehur dhe në vend që ta vriste i kërkon të luajë në piano. Dhe ai luan shopenin. Më pas, ai e ndihmon Szpilmanin të mbijetojë duke i sjellë ushqim. Për ta falenderuar, pianisti kishte dashur t’i dhuronte orën, por oficeri gjerman kishte refuzuar. Për faktin se ndihmoi Szpilmanin, Hosenfeld pas vdekjes u vlerësua me titullin i drejti mes kombeve, një titull ky që Izraeli ia atribuon atyre që ndihmuan hebrenjtë t’i shpëtonin holokaustit.

Top Channel