Në Shqipërinë e shekullit të 21, atë të moshës së internetit, mund të arsimohesh edhe si 100 e kapërcyer vite me parë.
Mes shkollave të rrënuara, të braktisura , të drobitura, te shndërruara në monumente thuajse të mbira nga historia e largët e shekullit të shkuar. Një realitet ku vështirë se mund të ngrihen themelet e një shoqerie të forte e mbi të gjitha një shoqërie europiane.
Koha duket e ngrire teksa një rrënojë e kalbur dhe e anuar keqazi lartësohet në krye të fshatit Lekaj të Dukagjinit. Streha shkollore e fëmijëve të kësaj zone qëndron aty si një monument i hershëm i braktisur që prej nuk mbahet mend se kur.
Udhëtimi në kohë bëhet real teksa brendia e saj të rrotullon diku larg mes imazheve që sot gjenden veç në libra e fotografi të zverdhura të arkivave migjeniane. Sy që rrotullohen e doçka që përpiqen mes kuadrit ironik e mosbesimit nësë vërtetë aty, në atë cepin e tyre të harruar ka zbritur shekulli i XXI.
“Klasa pikon. Tavani është i çarë. Dera është e keqe, muri i plasaritur”, përshkruan me pak fjalë, realitetin e trishtë një nxënëse e fillores.
Mes tyre, gjithçka bëhet e vështire, edhe përshkrimi që në çdo rast duket i pamjaftueshëm për t’i dhënë zë këtij realiteti të zymtë. “Të pyesim një njeri të politikes, a e lë femijën e vet në kushte të tilla. Unë them se s’kishte për ta lënë asnjeri. Unë them gjithkush t’i sjellë sytë tek fshati, se nuk kemi ikur, jemi këtu të gjithë prapë”, shprehet mësuesi, Gjovalin Prendi.
“Do të doja që shkolla ime të ishte më e bukur”, shprehet një tjetër nxënëse, nga këto kushte të mjeruara.
Godina e gjymtuar keqazi mezi qëndron në këmbë, duke rrezikuar të kthehet në çdo moment në një kurth vdekjeprures për këta fëmije të pafajshëm, që ndryshe nga shumë moshatarë të tjerë në zonë kanë zgjedhur të mos ta braktisin shkollën, që të mos ngelen analfabete.
“Këtu s’bëhet fjalë që të ketë internet edhe me nja 20 vjet të tjerë”, shprehet kryeplaku. Jo shume larg, vetëm një fshat më tej në Abat, harresa ka shtrirë tentakulat e saj në të njëjtën formë të hidhur.
Më shumë se 80 përqind e nxënësve mungojnë e kjo për shkak të kushteve që e kthejnë çdo orë mësimore në një garë sakrifice të fortë me të ftohtin e acartë e shiun që s’ka të pushuar.
“Kjo është gjendja jonë, s’kam çfarë të bëj dhe duhet të punoj me ato që kam mundësi”, shprehet e dëshpëruar mësuesja Lajde Doçi.
Shkolla e ndërtuar diku në fillim të viteve 1940 ka pësuar disa rikonstruktime gjatë kohës së diktaturës, me pas asgjë. Që pas 91 ajo nisi degradimin e vrrullshëm për të marrë formën e sotme të përngjashme më shumë me një kasolle për bagëtinë.
“Shkolla është krejt e prishur. Gjithçka është e prishur”, ankohet një nxënës i fillores edhe në Abat, pa e ditur se çfarë është interneti
E megjithatë, kryeplaku thekson se fondet dikur jane nisur për këtu, për të perfunduar siç dihet se ku në drejtim të paditur. “Me paratë që janë dhënë për të rindërtuar shkollën janë bërë vila 20-katëshe. Vetëm Zoti e di se sa para janë hedhur për këtë punë, por gjendjen shiheni vetë si është, pa kurrfarë investimi”, shprehet kryeplaku Prek Maçaj.
Nga Abati në Gimaj, një tjetër fshat i Dukagjinit, pjesë e komunës Shalë. Asgjë nuk ndryshon, ashtu si sytë e fëmijëve që edhe këtu errësohen mes sëkelldisë që të sjell realiteti i përsëritur, realiteti i dhimbshëm , realiteti i një shkolle të çatrafisur e të shqyer keqazi gjithëanësh.
“Kushtet në këtë shkollë janë të papranueshme për të bërë mesim. Ku bëjnë mesim 36 nxënës në këtë shkollë, prej disa lagjeve që i bashkon fshati Gimaj. Çfarë të them, kushtet anë absolutisht të papranueshme”, thotë mësuesi i fshatit.
Investimet këtu nuk janë dukur kurrë, veç me fjale që janë stivosur ngeshem mbi njëra-tjetrën. “Mungojnë dritat, xhamat, dyert. Mungon gjithçka. Sa do të donim të ishim në një shkollë me kushte më të mira për të mësuar si në qytet”, lëngon një nxënës, si shumë të tjerë të harruar nga shteti në Dukagjin.
Andrrime të çdo llojshme varen majtas e djathtas ne klasat e bashkuara, teksa mësuesit vërtiten pa ditur të japin një përgjigje për mënyrën sesi duhet të arsimojnë fëmijet në këto kushte skandaloze.
“Siç shihet, bëjmë mësim pa tavane, dyer, pa dërrasë të zezë, të gjitha dritaret janë të shkatërruara, baza mesimore është pothuajse zero. Jane kushte tepër minimale për zhvillimin e mesimit ato që kërkojmë”, thotë mësuesi Ndue Deda.
Shqipëria në moshën e internetit, Shqipëria e fjalëve të medha, e premtimeve pafund, e realiteteve paralele, Shqipëria tjeter e kasolleve të quajtura shkolla, e fëmijeve të pafajshëm të Dukagjinit, vendit të braktisur ku mesohet si një shekull më parë.
Top Channel
