Analiza/ Ilir Demalia: Kur Tirana dhe Prishtina nuk veprojnë si komb

Politika shqiptare, edhe në 2025, vazhdon të jetë më shumë partiake sesa kombëtare. Mungesa e qëndrimeve të përbashkëta për çështje jetike, si mbrojtja e UÇK-së, tregon qartë pse shqiptarët mbeten ende një popull i ndarë në katër shtete, pa një projekt të përbashkët kombëtar.

Skena politike shqiptare, si në Tiranë, ashtu edhe në Prishtinë, u karakterizua sërish nga përçarje, konfuzion dhe mungesë vullneti për të ndërtuar një qëndrim të përbashkët për çështje që tejkalojnë interesat partiake. Kjo u dëshmua së fundmi në debatin parlamentar në Shqipëri për një rezolutë në mbështetje të komandantëve të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës që po gjykohen në Hagë.

Në vend që Parlamenti shqiptar të flasë me një zë në një çështje që lidhet drejtpërdrejt me identitetin dhe historinë e popullit shqiptar, dëgjuam një kakofoni deklaratash, akuza dhe kundërakuza, ku çështja kombëtare u përdor si kartë politike, jo si përgjegjësi kombëtare.

Në anën tjetër të kufirit, Qeveria e Kosovës e udhëhequr nga Albin Kurti ka marrë një qasje të ftohtë ndaj protestave dhe organizimeve qytetare në mbështetje të ish-komandantëve të UÇK-së, duke dhënë sinjale se nuk e sheh këtë çështje si përparësi politike apo morale.

Një popull, katër shtete, zero unitet politik

Shqiptarët janë një ndër të paktët popuj në Evropë që jetojnë të ndarë në katër shtete: Shqipëri, Kosovë, Maqedoni e Veriut dhe Mal të Zi. Megjithatë, në vend që të përpiqemi të ndërtojmë ura bashkëpunimi dhe një politikë të unifikuar kombëtare, elitat politike shqiptare veprojnë sikur interesat e shqiptarëve përtej kufijve administrativë nuk ekzistojnë.

Ky realitet nuk është i rastësishëm, por rrjedhojë e një kulture politike që historikisht ka favorizuar interesat partiake mbi ato kombëtare. As Shqipëria e paspavarësisë, as Kosova pas çlirimit nuk kanë arritur të ndërtojnë një projekt kombëtar të mirëfilltë që i bashkon shqiptarët përtej flamurit dhe retorikës.

Nga historia te dështimet e sotme

Që nga viti 1912, shqiptarët kanë qenë viktimë jo vetëm e politikave të fuqive të mëdha, por edhe e përçarjeve të brendshme. Ndërsa Konferenca e Londrës ndau trojet shqiptare pa mëshirë, mungesa e një elite të unifikuar kombëtare e bëri pothuajse të pamundur reagimin e duhur.

E njëjta histori përsëritet në forma të tjera edhe sot. Lufta e UÇK-së ishte ndoshta ngjarja më madhore e shekullit XX për shqiptarët, një moment i vetëdijes kolektive kombëtare. Por mbështetja që ajo mori nga Tirana zyrtare ishte më shumë e rezervuar dhe e kujdesshme sesa e hapur dhe bashkëpunuese. Kjo ndarje vazhdon edhe sot, kur përballë një gjykimi të diskutueshëm dhe politik në Hagë, mungon një strategji e përbashkët ndërmjet dy qeverive shqiptare.

Politikë që frikësohet nga historia e vet

Refuzimi për të marrë qëndrim të qartë në mbrojtje të ish-udhëheqësve të UÇK-së është simptomë e një frike më të thellë: ajo e përballjes me historinë e vet. Politika aktuale, si në Tiranë ashtu edhe në Prishtinë, preferon të orientohet drejt agjendave ndërkombëtare dhe interesave afatshkurtra elektorale, duke shpërfillur detyrimet morale dhe historike ndaj atyre që sakrifikuan për lirinë e shqiptarëve.

Në vend të një zëri të unifikuar kombëtar, dëgjojmë zëra të përçarë. Në vend të një rezolute të përbashkët të dy parlamenteve shqiptare, shohim kalkulime politike që i shërbejnë më shumë pushtetit të momentit sesa drejtësisë historike.

A mund të jemi komb nëse nuk veprojmë si të tillë?

Shqiptarët shpesh krenohen me historinë, me luftën për liri, me qëndresën. Por nëse nuk arrijmë të veprojmë të bashkuar për çështje që prekin drejtpërdrejt identitetin tonë, siç është mbrojtja e dinjitetit të UÇK-së, atëherë të gjitha këto janë thjesht fjalë të bukura, pa mbështetje reale.

Kombi nuk ndërtohet vetëm me flamuj, simbole dhe këngë patriotike. Kombi ndërtohet me institucione që bashkëpunojnë, me politika që mbrojnë interesat e shqiptarëve kudo që ndodhen, dhe me qëndrime të përbashkëta në arenën ndërkombëtare.

Përfundim: Koha për të zgjedhur – klanet apo kombin

Jemi në një pikë ku historia na ka lënë një trashëgimi të dhimbshme, por edhe një mundësi të jashtëzakonshme. Politikanët shqiptarë kanë dy rrugë përpara: të vazhdojnë të ndjekin interesat klanore, apo të nisin më në fund të ndërtojnë një projekt të përbashkët kombëtar.

Zgjedhja është e tyre. Por historia do të gjykojë – jo mbi fjalët, por mbi veprat.

Top Channel