
Ekspertët e të drejtave të njeriut të OKB-së kanë thënë se janë të tronditur nga një rritje dramatike të numrit të ekzekutimeve në Iran, me më shumë se 1,000 njerëz të vrarë gjatë nëntë muajve të vitit 2025.
“Shkalla e ekzekutimeve në Iran është tronditëse dhe përfaqëson një shkelje të rëndë të së drejtës për jetë”, paralajmëruan pesë raportuesit specialë në një deklaratë të përbashkët.
Ata vunë në dukje se gjysma e ekzekutimeve të njohura ishin për vepra penale të lidhura me drogën dhe se mesatarisht nëntë varje në ditë ishin dokumentuar në javët e fundit.
Nuk pati asnjë koment të menjëhershëm nga Irani, por qeveria më parë e ka mbrojtur përdorimin e dënimit me vdekje, duke thënë se ai është i kufizuar vetëm në “krimet më të rënda” dhe kjo vjen në të njëjtën ditë kur Irani tha se një burrë i akuzuar për spiunazh për Izraelin ishte ekzekutuar.
Agjencia e lajmeve Mizan e gjyqësorit e identifikoi atë si Bahman Choubi Asl dhe raportoi se ai ishte një ekspert i bazave të të dhënave që punonte në “projekte të ndjeshme telekomunikacioni” dhe ishte një “spiun i besuar” i agjencisë së inteligjencës Mossad të Izraelit, pa dhënë asnjë provë.
Mizan nuk tha se kur u arrestua Asl, dhe rasti i tij nuk ishte raportuar më parë nga mediat iraniane apo grupet e të drejtave të njeriut.
Ai ishte personi i 11-të i dënuar për spiunazh për Izraelin që u ekzekutua nga Irani këtë vit, me 10 ekzekutime të kryera që nga lufta 12-ditore midis dy vendeve në qershor.
Javën e kaluar, Amnesty International dhe grupi me seli në Norvegji, Iran Human Rights, thanë se kishin dokumentuar ekzekutimet e 1,000 personave në Iran që nga janari, duke tejkaluar tashmë totalin e raportuar të vitit të kaluar prej 975.
Sipas të Drejtave të Njeriut në Iran , 50% e të ekzekutuarve këtë vit u akuzuan për akuza të lidhura me drogën; 43% për vrasje; 3% për akuza të lidhura me sigurinë si “rebelim i armatosur kundër shtetit”, “korrupsion në Tokë” dhe “armiqësi kundër Zotit”, dhe 1% për spiunazh, shifra që përfshinin 28 gra, 58 shtetas afganë dhe atë që Amnesty e përshkroi si një numër jo proporcional njerëzish nga komunitetet minoritare.
Të dy grupet thanë se ekzekutimet pasuan gjyqe të padrejta që u dëmtuan nga akuzat për torturë dhe keqtrajtime të tjera.
“Irani duket se po kryen ekzekutime në një shkallë industriale që sfidon të gjitha standardet e pranuara të mbrojtjes së të drejtave të njeriut”, paralajmëruan të hënën raportuesit specialë të OKB-së për të drejtat e njeriut në Iran, ekzekutimet arbitrare, çështjet e pakicave, torturën dhe ndëshkimet e tjera mizore, si dhe të drejtat e njeriut në Afganistan.
Varja e 499 personave për vepra penale të lidhura me drogën ishte “veçanërisht alarmante”, shtuan ata.
E drejta ndërkombëtare e kufizon dënimin me vdekje vetëm për “krimet më të rënda”. “Veprat penale të lidhura me drogën nuk e përmbushin këtë prag”, paralajmëruan ekspertët.
Organizata për të Drejtat e Njeriut në Iran raportoi të dielën se më shumë se 500 persona të dënuar për vepra penale të lidhura me drogën janë aktualisht në pritje të vdekjes vetëm në burgun Ghezel Hesar në Karaj dhe se dënimet e tyre janë të gjitha në “fazën e zbatimit”.
Këshilli i Gardës, mbikëqyrësi i fuqishëm kushtetues i Iranit, po shqyrton gjithashtu një projektligj për spiunazhin që ripërcakton “bashkëpunimin me shtetet armiqësore”, i cili dënohet me dënim me vdekje, për të përfshirë akte të tilla si komunikimi online, bashkëpunimi me mediat e huaja dhe i ashtuquajturi “bashkim ideologjik”, sipas zyrës së OKB-së për të drejtat e njeriut.
Ekspertët e OKB-së thanë se bashkësia ndërkombëtare nuk mund të “heshte përballë shkeljeve të tilla sistemike” dhe se shtetet “duhet të ndërmarrin veprime konkrete diplomatike për të ushtruar presion mbi Iranin që të ndalojë këtë valë ekzekutimesh”.
Top Channel