Nxehtësia ekstreme dhe pasojat psikologjike, mjeku: Trupi zhvillon ankth dhe agresivitet, të moshuarit kanë frikë nga izolimi

03/07/2025 07:38

Vapa e madhe sjell një ndjenjë humbje të kontrollit e cila është më e theksuar në ditë e nxehta, në të cilën gjithçka duket se na rrëshqet nga duart.

Njerëzit, mjedisi, vetja jonë. Profesor Giuseppe Pantaleo, profesor i Psikologjisë Sociale në Universitetin Vita-Salute San Raffaele dhe drejtor i UniSR-Social.Lab, tregon për efektet e nxehtësisë ekstreme në gjendjen tonë psikologjike.

Në kushte të tilla, mund të zhvillohen gjendje ankthi — jo si frikë direkte, por si një ndjesi e thellë pasigurie. Kjo çon në një mbyllje mendore, me më pak fleksibilitet dhe elasticitet në të menduar. Është një reagim natyror ndaj një kërcënimi, që në nivel social mund ta quajmë edhe një formë egoizmi të shëndetshëm. Por nxehtësia ekstreme që zgjat disa ditë nuk është diçka që mund ta zgjidhim lehtësisht, dhe për pasojë, ankthi nuk gjen lehtësim. Ai përforcon ndjenjën e humbjes së kontrollit: na duket sikur gjithçka na del nga duart — njerëzit përreth, ambienti, vetvetja.”

A preken të gjithë njerëzit njësoj?

“Po, edhe ata që zakonisht janë të qetë dhe nuk janë të prirur për konflikt mund të bëhen më të irrituar, më agresivë dhe më intolerantë. Nxehtësia krijon një nevojë për përgjigje të menjëhershme, sepse mendja kërkon pika referimi. Kjo buron nga pasiguria që përmenda më parë: nuk jemi në gjendje të kemi një perspektivë afatgjatë, dhe përkohësisht humbasim besimin në të ardhmen. Horizonti ynë ngushtohet gjithnjë e më shumë.”

Si mund të reagojmë?

“Është thelbësore të ndjekim këshillat e mjekëve — për shëndetin fizik dhe atë mendor. Kjo na jep një ndjenjë sigurie, duke parandaluar hyrjen në një rreth vicioz: sa më shumë rritet ankthi, aq më shumë ngrihet edhe temperatura e trupit, sepse emocionet nxisin aktivizim fizik. Trupi mobilizon më shumë energji, çka çon në prodhim të shtuar të nxehtësisë — e dobishme kur duhet të përballojmë një sfidë, por e dëmshme kur është e panevojshme. Sa i përket të moshuarve apo personave të vetmuar, është shumë e rëndësishme të shmanget izolimi social — edhe vetëm përmes marrëdhënieve të mira me fqinjët.”

A ndikon kjo edhe te të rinjtë?

“Po, dhe ndjeshëm. Ajo që quhet ‘eko-ankth’ është shumë e përhapur tek të rinjtë. Ekziston një frikë reale se ndryshimet klimatike vetëm do të përkeqësohen, për shkak të mungesës së veprimeve të forta. Në të gjitha situatat që përshkruam, është thelbësore të përpiqemi të rikthejmë qetësinë mendore — vetëm kështu mund të projektojmë veten në të ardhmen me më shumë besim.”

Top Channel