SHBA-ja dhe Irani zhvillojnë rundin e tretë të bisedimeve në Oman 27/04 16:09
A po e kupton më në fund Donald Trump etjen e Vladimir Putinit për pushtim më shumë sesa për paqe? Një postim i tij në rrjetet sociale, pas takimit me presidentin ukrainas Volodymyr Zelensky, ku sugjeroi se Putini “nuk dëshiron ndoshta ta ndalë luftën” por “po më tërheq me vete dhe duhet trajtuar ndryshe”, i jep Kievit njëfarë shprese se mund të ketë ndryshim në marrëveshjen e propozuar më parë nga Trump, që ai e kishte cilësuar si “të gdhendur në gur”.
Megjithatë, përvoja tregon se momente të tilla kthjellimi nga ana e Trump kanë qenë të rralla dhe jetëshkurtra. Për momentin, Ukraina duhet të përballet ende me pasojat e një ultimatumi të dhimbshëm: një marrëveshje paqeje që shkel ligjin ndërkombëtar dhe parimet bazë të ndershmërisë.
Kushtet e propozuara
Plani, ende jo publik në detaje, parashikon një armëpushim të menjëhershëm dhe bisedime të drejtpërdrejta midis Kievit dhe Moskës. Ukrainës do t’i ndalohej anëtarësimi në NATO, ndërsa do të nënshkruhej një marrëveshje për mineralet dhe infrastrukturën me Shtetet e Bashkuara. SHBA-të, ndërkohë, do të njihnin sovranitetin rus mbi Krimenë dhe de facto kontrollin mbi territoret e tjera të pushtuara, duke hequr sanksionet ndaj Rusisë me mundësinë e rikthimit të tyre në rast të një agresioni të ri.
Për Ukrainën, e lodhur nga një luftë brutale që ka shkaktuar qindra mijëra të vrarë e të plagosur, miliona refugjatë dhe dëme kolosale, këto kushte përbëjnë një çmim të tmerrshëm për një paqe të imponuar.
Pasojat dhe rreziqet
Pranimi i një marrëveshjeje të tillë do të rrezikonte të përsëriste gabimet e kaluara të Perëndimit — si mosndëshkimi i Rusisë pas pushtimit të Gjeorgjisë më 2008 dhe aneksimit të Krimesë më 2014 — duke e inkurajuar Putinin për më shumë agresion në të ardhmen. Po ashtu, një precedent i tillë do të mund ta nxiste Pekinin të ndërmarrë hapa të ngjashëm ndaj Tajvanit.
Pavarësisht kësaj, për një Ukrainë që lufton për mbijetesë dhe që vuan nga mungesa e mbështetjes amerikane në rast të një administrate të re Trump, zgjedhjet janë shumë të kufizuara.
A do të mbijetojë Zelensky?
Një marrëveshje e tillë, megjithëse mund të sillte paqe, do të kërcënonte pozitën politike të presidentit Zelensky. Sondazhet tregojnë se gjysma e ukrainasve mund të jenë të gatshëm të konsiderojnë shkëmbimin e tokës për paqe, por zemërimi për pasojat e luftës do të kërkonte një “fajtor”.
Ka disa lëvizje nga Moska që sugjerojnë fleksibilitet. Rusia, sipas kushteve të reja, do të tërhiqej nga disa territore në jug për të rikthyer aksesin e Ukrainës në lumin Dnipro dhe do të hiqte dorë nga pretendimet për rajone të tjera që aktualisht nuk i kontrollon.
Gjithashtu, megjithëse ndalohet anëtarësimi i Ukrainës në NATO, nuk ndalohet ndihma ushtarake nga aleatë të tjerë dhe pranimi i saj në Bashkimin Evropian — që do të garantonte perspektivë sigurie dhe zhvillimi afatgjatë.
Çfarë duhet bërë?
Nëse marrëveshja imponohet, aleatët e Ukrainës duhet të sigurojnë që vendi të mbetet sovran, demokratik dhe i mbrojtur. Kjo përfshin riarmatimin, ndihmën për rindërtimin e infrastrukturës civile dhe forcimin e mbrojtjes së kufijve të rinj. Gjithashtu, konfiskimi i aseteve të ngrira ruse mund të përdoret për të financuar procesin e rindërtimit.
Ukraina mund të ndjekë shembuj si ai i Gjermanisë Lindore dhe Kroacisë, ku territore të humbura u rikuperuan pas dekadash. Për këtë, është thelbësore që Ukraina të ndërtojë një shtet të fortë dhe të suksesshëm që të mbijetojë dhe të përballojë çdo kërcënim të ardhshëm nga Rusia.
Edhe pse kjo marrëveshje i jep më shumë fitime Putinit sesa Kievit, ajo mund të jetë, me gjithë dhimbjen, alternativa më e mirë që Ukraina mund të sigurojë në rrethanat aktuale. Nëse nuk arrihet një ndryshim i madh përmes diplomacisë, Zelensky dhe kombi i tij mund të detyrohen ta pranojnë këtë kompromis — jo si dorëzim, por si një hap të përkohshëm drejt një të ardhme më të sigurt dhe më të ndritur.
Top Channel
