37 vite pas Çernobilit, zbuloni se për sa kancere është përgjegjës ky aksident

Edhe pse patologjia neoplazike e tiroides është forma më e zakonshme e kancerit që lidhet me të, një studim i ri ka zbuluar se kjo gjëndër e veçantë nuk është e vetmja e prekur. Ata që zhvillojnë karcinomën papilare të tiroides pas katastrofës, janë në rrezik të zhvillimit të një kanceri të dytë primar në organe të tjera, duke përfshirë gjëndrat mbiveshkore.

Karcinoma papilare e tiroides e ka origjinën nga qelizat folikulare që prodhojnë tiroksinë dhe është kanceri më i zakonshëm i kësaj gjëndre, duke zënë 60-80% të rasteve. Ka shkallë të lartë kurimi (95%) nëse lokalizohet vetëm brenda gjëndrës dhe trajtohet menjëherë dhe në mënyrë korrekte. Tiroidektomia totale dhe terapia ndihmëse me jod radioaktiv, nëse është e nevojshme, janë opsionet për të menaxhuar sëmundjen malinje dhe për të minimizuar përsëritjen.

Megjithëse njerëzit që kanë më shumë gjasa të zhvillojnë një kancer të dytë primar janë ata që si fëmijë kanë jetuar në atë që tani është Ukraina, Bjellorusia dhe Rusia, studimet tregojnë se smogu që mbuloi shumë vende në Evropë, përfshirë Greqinë, ndikoi në shëndetin e shumë banorëve. Rritja e shkallës së kancerit të tiroides që ndodhi në vitet e mëvonshme i atribuohej, pjesërisht, lëshimit të gazeve radioaktive nga reaktori në atë termocentral të veçantë bërthamor.

Studiues nga universitetet në Zvicër, Angli, Gjermani, Bjellorusi, SHBA dhe Kinë shikuan nëse pacientët me kancer papilar të tiroides janë në rrezik për të zhvilluar një kancer të dytë që nuk ka lidhje me atë origjinal. Studimi u krye në 30,568 pacientë dhe u zbulua se kishin rreziqe statistikisht të rëndësishme.

Konkretisht, pacientët u ndoqën nga 1 janari 1990 deri më 31 dhjetor 2021. Nga gjetjet rezultoi se 9.2% kishin zhvilluar një malinje të dytë. Mosha mesatare e të gjithë pacientëve në kohën e kancerit primar ishte 53.9 vjeç dhe në kohën e kancerit sekondar ishte 61.5 vjeç.

Rezultatet e publikuara në JAMA Network Open treguan se kishte një rritje statistikisht domethënëse të rrezikut të tumoreve të dytë të gjirit, zorrës së trashë, rektumit, mesotelit, syrit, organeve gjenitale të brendshme, meningjeve, gjëndrave endokrine, si dhe sarkomës së Kaposit. Kanceri i traktit tretës dhe i gjirit ishte tumori i dytë primar më i zakonshëm tek femrat dhe i sistemit gastrointestinal, gjenitourinar dhe urinar tek meshkujt.

Sipas studiuesve, këto të dhëna mund të kenë ndikim në ndjekjen e pacientëve të diagnostikuar më parë me karcinomën papilare të tiroides, për zbulimin e tumoreve të reja parësore në një fazë të hershme.

Vetëm gratë janë të rrezikuara nga malinjiteti në gjëndrat e tjera endokrine, pra përveç tiroides, sipas studimit, i cili tregoi një rritje statistikisht domethënëse të rrezikut për tumoret mbiveshkore dhe malinje në gjëndrat e tjera endokrine.

Në veçanti, kanceri i rrallë, shumë agresiv i veshkave, i cili është i trajtueshëm kur diagnostikohet herët, kërkon mobilizimin e pacientëve kur ndodh shtim i papritur në peshë, me ndryshime në tiparet e fytyrës dhe trupit dhe rritjen e qimeve. Megjithatë, kjo sëmundje e veçantë malinje mund të ndodhë edhe pa mbiprodhim të kortizolit dhe hormoneve seksuale dhe të jetë asimptomatike. Më pas, vetëm gjetja e saj aksidentale në testet diagnostike imazherike (ekografia, tomografia e kompjuterizuar), për shkak të dhimbjeve të barkut, mund të çojë në diagnostikimin dhe trajtimin në kohë kirurgjik.

Identifikimi i kancerit të veshkave në një fazë të hershme dhe heqja kirurgjikale e tij ofron një shkallë mbijetese pesëvjeçare që i kalon 50-60%. Megjithatë, prognoza nuk është e favorshme kur kanceri është përhapur në organet e afërta ose të largëta.

Gjatë adrenalektomisë, i gjithë tumori hiqet. Kur është i vogël, operacioni mund të bëhet në mënyrë laparoskopike ose endoskopike me adrenalektominë retroperitoneale, në mënyrë që pacienti të shërohet më shpejt. Në tumoret e mëdha zgjidhet operacioni i hapur.

Top Channel