Bota Të Fundit

Nga Evropa në SHBA, temperaturat ekstreme përfshijnë edhe Japoninë

16/07/2023 17:02

I nxehti përvëlues në shifra rekord parashikohet në mbarë botën, duke filluar nga SHBA-të, ku dhjetëra miliona po luftojnë me temperatura të larta të rrezikshme, deri në Evropë dhe Japoni, çka përbën shembullin më të fundit të kërcënimit në rritje nga ngrohja globale.

Italia përballet me parashikimet më të nxehta për fundjavën, ndërsa Ministria e Shëndetësisë ka lëshuar një alarm të kuq për 16 qytete përfshirë Romën, Bolonjën dhe Firencen. Qendra e metereologjike paralajmëroi italianët që të përgatiteshin për “valën më intensive të të nxehtit të kësaj vere, si dhe një nga më intensivet e të gjitha kohërave“.

Termometri ka të ngjarë të arrijë 40°C në Romë të hënën dhe madje deri në 43 °C të martën, duke thyer rekordin prej 40,5 °C të vendosur në gusht 2007. Ishujt e Siçilisë dhe Sardenjës mund të thahen nga temperaturat përvëluese deri në 48 °C, paralajmëroi Agjencia Evropiane e Hapësirës, duke i konsideruar këto “temperaturat më të nxehta të regjistruara ndonjëherë në Evropë”.

Edhe Akropoli, atraksioni kryesor turistik i Athinës, u mbyll këtë të shtunë për të dytën ditë radhazi gjatë orëve më të nxehta me 41 °C. Krahas Akropolit, Greqia mbylli edhe disa parqe të tjera për të penguar turistët ti vizitojnë ato gjatë temperaturave të larta. Shërbimit kombëtar i motit EMY tha se: “Në pjesë të vendit mund të shihen temperatura maksimale deri në 44 gradë Celsius të shtunën”. Qyteti qendror i Tebës djersiti nën 44.2C. Rajonet e Francës, Gjermanisë, Spanjës dhe Polonisë janë zonat e tjera që po “piqen” në kontinentin evropian nga temperatura të larta të të nxehtit.

Mediet e huaja raportojnë se krahas Amerikës dhe Evropës edhe një pjesë e Japonisë lindore pritet të preket nga i nxehti, me temperaturat që pritet të arrijnë 38 deri në 39 °C të dielën dhe të hënën. Agjencia meteorologjike paralajmëron që temperaturat mund të arrijnë rekordet e mëparshme.

Ndërkohë, qyteti verior i Akita pa më shumë shi në gjysmë dite sesa është tipike për të gjithë muajin korrik, raportoi transmetuesi kombëtar i Japonisë NHK. Reshjet shkaktuan rrëshqitje dheu, duke detyruar 9,000 njerëz të evakuohen nga shtëpitë e tyre. Shirat e rrëmbyeshëm të përshkruar nga agjencia meteorologjike si “shiu më i madh i përjetuar ndonjëherë” kanë goditur gjithashtu Japoninë jugore në javët e fundit, duke lënë të paktën 11 persona të vdekur.

Shirat e pamëshirshëm të musonit raportohet se kanë vrarë të paktën 90 njerëz në Indinë veriore, pas nxehtësisë së madhe.

Lumi Yamuna që kalon nëpër kryeqytetin Nju Delhi ka arritur një rekord prej 208.66 m³, mbi një metër më shumë sesa prurjet që shkaktuan përmbytjet masive të 1978, duke kërcënuar lagjet e ulëta në megaqytetin prej më shumë se 20 milionë banorë.

Përmbytjet e mëdha dhe rrëshqitjet e tokës janë të zakonshme gjatë musoneve të Indisë, por ekspertët kanë thënë se ndryshimi i klimës po rrit shpeshtësinë dhe ashpërsinë e tyre. Amerikanët po shohin se si një valë e fuqishme e të nxehtit po shtrihet nga Kalifornia në Teksas, me kulmin e saj që pritet këtë fundjavë.

Në Arizona, një nga shtetet më të goditura, banorët përballen me një maratonë të përditshme qëndrueshmërie kundër diellit. Kryeqyteti i shtetit Phoenix do të regjistronte ditën e tij të 15-të radhazi mbi 43C të Premten, sipas Shërbimit Kombëtar të Motit.

Hannah Safford, këshilltare për politikat klimatike në Shtëpinë e Bardhë, i tha Al Jazeera se komunitetet me të ardhura të ulëta janë goditur më së shumti nga valët e të nxehtit.

“Njerëzit kanë përjetuar nxehtësi rekord prej javësh tashmë. Nuk është vetëm një rajon gjeografik ku ne po shohim që komunitetet preken në mënyrë disproporcionale, “tha Safford.

“Ne e dimë se të ardhurat më të ulëta, amerikanët më të cenueshëm, të cilët historikisht kanë mbajtur barrën e ndryshimeve klimatike, po përballen gjithashtu me ndikimet e nxehtësisë. Këta janë njerëz që duhet të punojnë jashtë, të cilët nuk kanë domosdoshmërisht ftohje në shtëpitë e tyre, kështu që ne po u kushtojmë vëmendje të veçantë atyre komuniteteve.”

Rrezik vdekjeprurës

Autoritetet kanë dhënë alarmin, duke i këshilluar njerëzit të shmangin aktivitetet në natyrë gjatë ditës dhe të jenë të kujdesshëm ndaj dehidrimit. Shërbimi i motit në Las Vegas paralajmëroi se të supozosh se temperaturat e larta vijnë natyrshëm me klimën e shkretëtirës së zonës ishte “një mendim i RREZIKSHËM! Kjo valë e të nxehtit NUK është nxehtësia tipike e shkretëtirës”.

“Tani po fillon periudha më intensive”- shtoi shërbimi metereologjik, pasi fundjava mbërriti me nivele rekord që kërcënojnë të dielën.

Lugina e Vdekjes në Kaliforni, një nga vendet më të nxehta në Tokë, ka gjithashtu të ngjarë të regjistrojë pikun me temperatura të reja afro 54C të dielën.

Kalifornia jugore po lufton zjarre të shumta, duke përfshirë një në kontenë Riverside që ka djegur më shumë se 3,000 hektarë dhe ka nxitur urdhra evakuimi.

Maroku mund të jetë mësuar me motin e nxehtë, por ishte planifikuar për temperatura mbi mesataren këtë fundjavë me 47 C në disa provinca – më tipike për gushtin se korrikun – duke shkaktuar shqetësime për mungesë uji, tha shërbimi meteorologjik.

Zjarri në Jordani

Në Lindjen e Mesme, Jordania që vuan nga mungesa e ujit për shkak të thatësirave u detyrua të derdhë 214 ton ujë në një zjarr që shpërtheu në pyllin Ajloun në veri në mes të një vale të nxehti, tha ushtria.

Në Irak, ku verërat përvëluese janë të zakonshme, së bashku me ndërprerjet e energjisë, Ëissam Abed i tha AFP-së se ata “gjetën shpëtim” nga i nxehti ekstrem i Bagdadit duke notuar në lumin Tigër. Por ndërsa lumenjtë irakianë thahen, po kështu thahet edhe argëtimi shekullor.

Me temperaturat afër 50 gradë C dhe erën që fryn nëpër qytet si një tharëse flokësh, Abed qëndronte në mes të lumit, megjithëse edhe këtij uji duket se po i vjen fundi, pasi për shkak të thatësirave tashmë i afrohet vetëm te beli.

“Unë jetoj këtu … ashtu si gjyshi im para meje. Vit pas viti situata e ujit përkeqësohet”, tha 37-vjeçari.

Ndërsa mund të jetë e vështirë t’i atribuohet një ngjarje e veçantë e motit ndryshimit të klimës, shkencëtarët këmbëngulin se ngrohja globale – e lidhur me varësinë nga lëndët djegëse fosile – qëndron pas shumëzimit dhe intensifikimit të valëve të të nxehtit në botë.

Qershori më i nxehtë

Valët e të nxehtit vijnë pasi shërbimi i monitorimit të klimës së BE-së tha se bota pa qershorin më të nxehtë të regjistruar muajin e kaluar.

Profesori i shkencave klimatike në Universitetin e Reading, Richard Allan u shpreh se “modelet e motit janë më të rënda se sa do të ishin zakonisht, për shkak të gazeve serrë që ne kemi pompuar në atmosferë për shkak të aktivitetit njerëzor”.

“Kjo nxehtësi shtesë është një lloj i ngarkimit të këtyre ekstremeve të motit … Ne duhet të trajtojmë shkakun, që është rritja e gazeve serrë që po ngrohin planetin tonë dhe po i bëjnë valët e të nxehtit më të nxehta, por gjithashtu shirat intensivë dhe përmbytjet më të rënda.”

Top Channel