“Dhunë çnjerëzore”, emigrantët afganë rrëmbehen dhe torturohen në kufirin Iran-Turqi

Më pas, bandat dërgojnë video të abuzimit te familjet e emigrantëve që mbahen peng, duke kërkuar një shpërblim për lirimin e tyre.

Të lidhur së bashku në një majë mali me dry në qafë, një grup migrantësh afganë luten për lirimin e tyre.

“Kushdo që e shikon këtë video, unë jam rrëmbyer dje, ata kërkojnë 4,000 dollarë për secilin prej nesh. Na rrahën ditë e natë pa pushim,” thotë një burrë, me buzë të gjakosura, fytyrën e tij të mbuluar nga pluhuri.

Një tjetër video tregon një grup burrash plotësisht të zhveshur, duke u zvarritur në dëborë ndërsa dikush i godet nga pas.

“Unë kam familje, mos ma bëni këtë; kam grua dhe fëmijë, ki mëshirë, të lutem”, qan një burrë në tjetrin, pak para se të filmohet duke u abuzuar seksualisht me thikë nga një prej bandave.

Këto video shqetësuese janë dëshmi e një sipërmarrjeje kriminale në rritje, në të cilën bandat në Iran rrëmbejnë kryesisht emigrantë afganë që përpiqen të shkojnë në Evropë.

Rruga e migrimit nga Afganistani në Iran, më pas përtej kufirit në Turqi dhe në pjesën tjetër të Evropës, është përdorur për dekada.

Por rruga tani është më e rrezikshme se kurrë.

Ata që përpiqen të kalojnë nga Irani në Turqi ecin për orë të tëra në një terren të thatë malor pa pemë për të siguruar hije, duke e bërë më të vështirë shmangien e forcave të sigurisë që patrullojnë zonën.

Ndërsa qindra mijëra janë larguar nga Afganistani që kur talebanët morën pushtetin në gusht 2021, bandat kanë parë një mundësi për të përfituar nga rritja e madhe e numrit të njerëzve që bëjnë këtë udhëtim.

Shpesh në bashkëpunim me kontrabandistët, ata po rrëmbejnë njerëz në anën iraniane të kufirit, duke zhvatur para nga grupet vulnerabël që shpesh kanë paguar tashmë shuma të mëdha për të siguruar kalimin e sigurt.

Ekipi i BBC dëgjoi histori torturash nga të paktën 10 vende përgjatë kufirit. Një aktivist që ka dokumentuar abuzimin për tre vitet e fundit  tha se merrte deri në dy ose tre video të torturave në ditë në kulmin e saj.

Në një apartament në kryeqytetin tregtar të Turqisë, Stamboll, Amina pati një karrierë të suksesshme si oficere policie në Afganistan, por u largua nga vendi kur kuptoi se talebanët do të rimerrnin pushtetin, pasi kishte marrë kërcënime më parë nga grupi.

Familja e saj u morën peng nga një bandë.

“Isha shumë i frikësuar, isha i tmerruar, sepse isha shtatzënë dhe nuk kishte mjek. Kishim dëgjuar shumë histori për përdhunimin e djemve të rinj”.

Babai i saj Haji tha se banda i dërgoi atij një video që tregonte torturimin e një burri të panjohur afgan pasi kishin rrëmbyer Aminën dhe anëtarët e tjerë të familjes së tij.

“Kjo ishte situata në të cilën ndodhesha. Duke dërguar këto video ata më paralajmëronin. Nëse nuk paguani shpërblimin, do të vrasim vajzën dhe dhëndrin tuaj,” thotë ai.

Haxhi shiti shtëpinë e tij në Afganistan për të paguar bandën dhe për të liruar familjen e tij. Më pas ata u përpoqën përsëri të futeshin në Turqi, këtë herë me sukses.

Por periudha tetë ditësh në kufi ishte i tepërt për Aminën.

Ajo humbi fëmijën e saj.

Përveç bandave, Amina dhe të tjerët përballen me një pengesë tjetër të madhe përgjatë rrugës së tyre: Murin.

Ai qëndron tre metra i lartë dhe është i fortifikuar me tela me gjemba dhe sensorë elektronikë dhe kulla vrojtimi nga Bashkimi Evropian (BE).

Turqia filloi ndërtimin e murit në vitin 2017 për të ndaluar emigrantët të kalojnë në vend, por ata ende po vijnë.

Amina dhe disa të tjerë thanë se ranë në duart e bandave të dhunshme nga pala iraniane pasi autoritetet turke i kishin shtyrë ata të kthehen në kufi gjatë natës, akuza të cilat janë dokumentuar edhe nga grupet ndërkombëtare të të drejtave .

Mahmut Kagan, një avokat turk për të drejtat e njeriut që përfaqëson azilkërkuesit, këmbëngul se kjo praktikë, e cila është e paligjshme sipas ligjit ndërkombëtar, po i ndihmon bandat të shfrytëzojnë njerëzit.

Përballë akuzave të ngjashme nga grupet e të drejtave të njeriut, qeveria ka mohuar kundërshtimet, duke thënë se çdo aktivitet për të parandaluar hyrjen e paligjshme në Turqi kryhet brenda fushës së menaxhimit të kufirit.

Para se të ndërtohej muri, shumë vendas e siguronin jetesën duke kontrabanduar mallra përtej kufirit. Kjo tregti është zhdukur kryesisht tani, që do të thotë se disa kanë kaluar në rrëmbimin ose trafikimin e migrantëve.

Në Van, qyteti më i afërt turk me kufirin iranian dhe një qendër për trafikimin e emigrantëve, takuam një të ri afgan të quajtur Ahmed në një stallë të ripërcaktuar si një strehë sigurie, ndërsa ai negocionte pjesën tjetër të udhëtimit të tij me kontrabandistët.

Vëllai i Ahmedit u rrëmbye në anën iraniane të kufirit me familjen e tij të gjerë kur ata u përpoqën të largoheshin nga talebanët vitin e kaluar.

Ishte Ahmedi, atëherë ende në Afganistan, ai që mori telefonatat nga banda që kërkonin një shpërblim.

“Unë thashë se nuk kemi para, rrëmbyesi po rrihte vëllanë tim. Ne e dëgjonim atë në linjë,” thotë ai.

Ahmedi shiti gjërat e familjes së tij për të paguar për lirimin e tyre. Por përvoja nuk ishte e mjaftueshme për ta ndaluar atë të provonte të njëjtin udhëtim gjashtë muaj më vonë, i dëshpëruar për të siguruar jetesën pas krizës ekonomike që pasoi pushtimin e talebanëve.

Në kryeqytetin afgan Kabul, Saidi, ku ai filloi pas gjashtë përpjekjeve të dështuara për t’u arratisur nga Afganistani dhe për të arritur në Turqi.

Atij i ishte premtuar një dokument fals që do ta lejonte të kalonte në Turqi. Në vend të kësaj, ai thotë se u tradhtua nga kontakti i tij dhe u shit te një bandë, e cila e torturoi dhe i kërkoi një shpërblim prej 10,000 dollarësh.

“Isha shumë i frikësuar. Mund të më bënin gjithçka. Më nxirrnin sytë, më shisnin veshkat, më hiqnin zemrën”, thotë ai.

Por ai na tha se ishte dinjiteti i tij që kishte frikë të humbiste më shumë, pasi dëgjoi bandën duke diskutuar se si mund ta përdhunonin dhe t’ia dërgonin videon familjes së tij në shtëpi.

Përfundimisht, ai u arratis pasi pagoi 500 dollarë.