Shefi i OKB-së Antonio Guterres thotë se raport i ri mbi ndryshimin e klimës është një “udhërrëfyes mbijetese për njerëzimin”.
Sipas raportit shfrytëzimi i energjisë dhe teknologjisë së pastër mund të përdoren për të shmangur katastrofën në rritje të klimës. Mirëpo në një takim në Zvicër për të rënë dakord për gjetjet e tyre, shkencëtarët e klimës paralajmëruan se një objektiv kyç i temperaturës globale ka të ngjarë të humbasë.
Raporti i tyre tregon se si shkurtimet e shpejta të karburanteve fosile mund të shmangin efektet më të këqija të ndryshimit të klimës. Në përgjigje të gjetjeve, sekretari i përgjithshëm i OKB-së Antonio Guterres thotë se të gjitha vendet duhet të sjellin planet e tyre zero neto brenda një dekade.
Këto objektiva supozohet se do të shkurtojnë me shpejtësi emetimet e gazeve serrë që ngrohin atmosferën e planetit tonë.
“Ekziston një dritare e mundësive që mbyllet me shpejtësi për të siguruar një të ardhme të qëndrueshme dhe të qëndrueshme për të gjithë,” thuhet në raport.
Qeveritë kishin rënë dakord më parë të vepronin për të shmangur rritjen e temperaturës globale mbi 1.5ºC. Por bota tashmë është ngrohur me 1.1ºC dhe tani ekspertët thonë se ka të ngjarë të kalojë 1.5ºC në vitet 2030.
Qeveria e Mbretërisë së Bashkuar u përgjigj se raporti e bën të qartë se vendet duhet të “punojnë drejt angazhimeve shumë më ambicioze për klimën” përpara samitit të klimës COP28 të OKB-së në nëntor.
“Mbretëria e Bashkuar është një lider botëror në punën drejt zeros neto, por ne duhet të ecim me ritme të shpejta,” tha një zëdhënës.
Raporti i Panelit Ndërqeveritar për Ndryshimet Klimatike, organi shkencor që këshillon OKB-në për rritjen e temperaturave, është dakorduar nga të gjitha qeveritë e përfshira.
Studimi i tyre i ri synon të përmbledhë në një vëllim të vogël disa gjetje historike mbi shkaqet, ndikimet dhe zgjidhjet ndaj ndryshimeve klimatike që janë publikuar që nga viti 2018. Ai përshkruan ndikimet e rëndësishme që ndryshimi i klimës po ka në botë tashmë dhe shpjegon se këto do të përkeqësohen shumë. Deri në vitin 2100, përmbytjet ekstreme bregdetare që ndodhnin një herë në shekull, pritet të ndodhin të paktën çdo vit në gjysmën e vendndodhjeve të matësve të baticës në botë – vende ku bëhen regjistrimet e nivelit të detit.
Përqendrimet e gazit CO2 që ngrohet në atmosferë janë më të lartat në 2 milionë vjet. Bota tani është më e ngrohtë se në çdo kohë në 125,000 vitet e fundit – dhe ka të ngjarë të bëhet më e ngrohtë gjatë dekadës së ardhshme.
“Edhe në një afat të afërt, ngrohja globale ka më shumë gjasa sesa të mos arrijë në 1.5ºC edhe në skenarin shumë të ulët të gazit serrë,” thuhet në raport.
“Nëse synojmë për 1.5ºC dhe arrijmë 1.6ºC, kjo është ende shumë më mirë sesa të themi, është tepër vonë, dhe ne jemi të dënuar dhe as që po përpiqemi“- tha për BBC News Dr Friederike Otto, një anëtare e Ekipi kryesor i shkrimit për këtë raport, nga Imperial College.
“Dhe unë mendoj se ajo që ky raport tregon shumë, shumë qartë është se ka shumë për të fituar duke u përpjekur.”
Sinteza tregon se emetimet e parashikuara të CO2 nga infrastruktura ekzistuese e karburanteve fosile, të tilla si puset e naftës dhe tubacionet e gazit, do të shkatërronin buxhetin e mbetur të karbonit (sasinë e CO2 që ende mund të emetohet) për të qëndruar nën këtë prag të temperaturës. Dhe ndërsa nuk përmendin në mënyrë eksplicite projekte të reja si vaji i Willow në SHBA ose miniera e qymyrit Cumbria në MB, shkencëtarët e përfshirë kanë pak dyshime për ndikimin e tyre.
“Nuk ka një ditë ndërprerjeje (për lëndët djegëse fosile), por është e qartë se infrastruktura e karburanteve fosile që kemi tashmë do të fryjë përmes atij buxheti të karbonit”- tha Dr Oliver Geden, nga Instituti Gjerman për Çështjet Ndërkombëtare dhe të Sigurisë dhe një anëtar i Ekipi kryesor i shkrimit të raportit.
“Buxheti i mbetur i karbonit në hapjen e infrastrukturës së re të karburanteve fosile sigurisht që nuk është në përputhje me objektivin 1.5ºC.”
Dokumenti argumenton fuqishëm se kalimi i temperaturës 1.5ºC nuk do të jetë fundi i botës pasi kjo mund të jetë vetëm një “tejkalim i përkohshëm”. Autorët shprehen të sigurt se ndryshimet dramatike mund të arrihen me shpejtësi, duke vënë në dukje rënien masive të çmimit të energjisë së prodhuar nga dielli dhe era.
Ata gjithashtu argumentojnë se ndryshimet e nxitura nga konsumatorët për sa i përket dietës, mbetjeve ushqimore dhe kalimit në transportin e ulët të karbonit mund të arrijnë ulje të konsiderueshme në emetimet nga shumë sektorë. Por raporti gjithashtu pranon se përveç arritjes së emetimeve neto zero sa më shpejt të jetë e mundur, do të nevojitet përdorimi në shkallë të gjerë i teknologjisë së heqjes së dioksidit të karbonit.
Disa vëzhgues kanë dyshimet e tyre. “Ne e dimë se çfarë duhet të ndodhë, por pjesa e heqjes së karbonit dhe idetë e kapjes dhe ruajtjes së karbonit janë një shpërqendrim masiv,” tha Lili Fuhr, nga Qendra për të Drejtën Ndërkombëtare të Mjedisit, e cila mori pjesë në seancën e miratimit.
Duke iu përgjigjur thirrjes së raportit për veprime më urgjente, sekretari i përgjithshëm i OKB-së po u bën thirrje vendeve që të paraqesin planet e tyre për zero neto me një dekadë.
“Udhëheqësit e vendeve të zhvilluara duhet të angazhohen për të arritur zero neto sa më afër vitit 2040, kufiri që të gjithë duhet të synojnë të respektojnë”, tha ai në një deklaratë. Guterres u bëri thirrje gjithashtu vendeve si India dhe Kina, të cilat kanë njoftuar planet zero neto për përtej vitit 2050, që të përpiqen t’i çojnë ato gjithashtu për një dekadë.
Top Channel
