Tërmeti me magnitudë 7.8 që ndodhi mëngjesin e sotëm në Turqi dhe goditjet e shumta pasuese, u shkaktuan nga një prej dy çarjeve kryesore të pranishme në Turqi, ai i Anadollit Lindor.
“Tërmeti ndodhi në thyerjen e Anadollit Lindor, në pikën e trefishtë ku bashkohen blloqet e Anadollit, Arabisë dhe Afrikës” , tha sizmologu Alessandro Amato , i Institutit Kombëtar të Gjeofizikës dhe Vullkanologjisë ( Ingv ).
“Përgjatë këtij çarje – shtoi ai – ka një lëvizje horizontale, domethënë e një lloji transcurrent. Është një çarje që shkon nga Mesdheu në drejtim të verilindjes, pothuajse deri në Detin e Zi, dhe ribashkohet me çarjen e Anadollit të Veriut që arrin. deri në Stamboll”.
Çarja e cila shtrihet për gati 500 kilometra, ndoshta ka ardhur për të deformuar bregdetin. Në fakt, anomali janë vërejtur në nivelin e detit në tre pika, në Turqi dhe në Qipro, të cilat shkaktuan paralajmërimin për cunami.
“Gjatë gjithë natës – tha Amato – ne ndoqëm situatën përmes pikave të vëzhgimit në Turqi, Greqi dhe Qipro”.
Çarja në Anadollin Lindor ka qenë shkaktare në shekullin e kaluar për dhjetëra tërmete me magnitudë deri në 6 ballë të shkallës Rihter dhe shtatë në magnitudë 6-7, por asnjë me forcën shkatërruese të tërmetit të sotëm .
Tërmetet më të mëdha në Turqi u regjistruan në Bitlis-Zagros, që shtrihet nga maja lindore e Anadollit deri në malet e Iranit, dhe në çarjen veriore të Anadollit, e cila kalon përgjatë bregut të Detit të Zi deri në Detin Marmara, në jug të Stamboll.
Çarja e parë është shkaktare për tërmetin e Vanit me magnitudë 7.2 që vrau më shumë se 600 njerëz në vitin 2011 dhe e dyta për tërmetin me magnitudë 7.6 të Izmit në vitin 1999 që shkatërroi këtë qytet 80 kilometra në lindje të Stambollit, duke vrarë më shumë se 17,000 njerëz.
A do të ishte i mundur një tërmet i ngjashëm edhe në tokën e Italisë?
“Tektonika italiane – shpjegon Andre Billi , studiues në Institutin e Gjeologjisë Mjedisore dhe Gjeoinxhinierisë së Këshillit Kombëtar të Kërkimeve, është shumë e ndryshme nga ky konformacion.
Një nga ngjarjet më shkatërruese sizmike italiane, tërmeti i Mesinës i vitit 1908, kishte arritur një magnitudë 7.1 ballë, dukshëm më e ulët se ajo që ndodhi në Turqi sot.
Për më tepër, ndonëse do të jetë e nevojshme të kryhen hetime të mëtejshme jemi në dijeni që sot ka ndodhur një tërmet me rrëshqitje, i cili ndodh kur pllakat përballë njëra-tjetrës lëvizin në drejtim horizontal, ndërsa në Itali ka kryesisht tërmete ekstensionale, në të cilat pllakat ulen në raport me njëra-tjetrën.
Një shembull i kësaj është tërmeti i vitit 1793 në zonën e Notos, i cili rrafshoi me tokë krahinën e Raguzës dhe favorizoi lindjen e stilit barok”.- përfundon Billi.
Top Channel