Apel për higjienën e gojës

Sot do të ketë një aktivitet për të sensibilizuar nxënësit e shkollave
por edhe prindërit. Për të biseduar për këtë studim të fundit, në lidhje
të drejtpërdrejtë me studion e Revistës së Mbrëmjes ka qenë Oriona
Tampuri, specialiste e stomatologjisë në Autoritetin Shëndetësor
Rajonal.

Pandi Gjata: Pse kjo situatë problematike me higjenën e gojës, e në mënyrë të veçantë me këta fëmijë të moshës nga 6-12 vjeç. Pse pikërisht kjo të jetë mosha më problematike?

Oriona Tampuri: Mosha më problematike, sepse është mosha kur fillojnë të dalin dhëmbët e përhershëm, ndërkohë në gojë janë ende dhëmbët e qumështit, që janë të prishur në masëm më të madhe. Në moshën 6-vjeçare ne kemi vetëm 24% të individëve pa asnjë dhëmb qumështi të prishur. Pra kuptohet situata deri në moshën 12-vjeçare, që këto dhëmbë janë ndërruar plotësisht, se si është gjendja e gojës.

Pandi Gjata: Studimi është shtrirë në shkollat e rajonit të Tiranës. Po ku është ndryshimi mes kryeqytetit dhe zonave rurale në këtë studim që ju keni kryer?

Oriona Tampuri: Studimi që bëmë ne, dallimin ndërmjet qytetit dhe fshatit e bëmë vetëm për moshën 12-vjeçare, pasi kjo është edhe mosha kyçe sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë. Pikërisht mosha kur janë zëvendësuar të gjithë dhëmbët dhe vendoset përfundimisht për fatin e dhëmbëve të përhershëm. Ndryshimi është i lehtë, gjithsesi, megjithatë vihet re se ka një përqindje më të ulët të prishjes së dhëmbëve në fshat, në shkollat e fshatrave, dhe ne e kemi shpjeguar me nivelin socialo-ekonomik në këto zona është më i ulët, pasi si shërbim parandalues ne e kemi njësoj, si në qytet edhe në fshat, shërbimet që ofrohen janë po të njëjtat. Ajo që ndryshon është mënyra e të ushqyerit, ka një prirje më të ulët për të konsumuar sheqerna në bazë ditore dhe veçanërisht pijet me gaz, që njihen tashmë si shkaktarë të prishjes së dhëmbëve.

Pandi Gjata: Ato që janë tashmë edhe “ushqimet” e preferuara të fëmijëve…

Oriona Tampuri: Në shkollat e qytetit, në çdo pushim të madh shohim se, megjithëse “fast-food”-et janë mbyllur, përsëri shohim fëmijë që i kanë marrë ato me vete, i kanë sjellë nga jashtë dhe vazhdojnë t’i konsumojnë.

Pandi Gjata: Në këtë situatë, pothuajse në çdo shkollë kemi nga një stomatolog. Roli i tij për këtë brez fëmijësh, nga 6-12 vjeç, cili është?

Oriona Tampuri: Misioni i Shërbimit Stomatologjik Publik është pikërisht parandalimi i sëmundjeve të dhëmbëve dhe të gojës te këto mosha, duke filluar nga 6 vjeç e duke e përfunduar ciklin te moshat 18-vjeçare. Më pak merremi me moshat 3-5 vjeç, që janë edhe moshat e kopshteve. Ajo që ne synojmë është të parandalojmë një patologji, të mos e lejojmë atë të shfaqet në gojën e fëmijës, sepse mjekimi, pavarësisht se ofrohet edhe ai, nuk jep në afatgjatë rezultatet që do të donim ne. Pra, nuk është mjekimi ai që sjell uljen e një patologjie, por është parandalimi.

Shëndeti i gojës
Specialistët japin këshillat e nevojshme për të parandaluar infeksionet

Pandi Gjata: Ajo që i këshilloni prindërve të fëmijëve të kësaj grupmoshe, por edhe të gjithë prindërve në përgjithësi, çfarë kujdesi duhet të kenë në këtë pjesë të rëndësishme të shëndetit oral…?

Oriona Tampuri: Ne u këshillojmë prindërve që fëmijëve t’u kushtojnë kujdesin për dhëmbët që në moshën 6 muajshe, kur atyre u dalin dhëmbët e parë. Si për çdo gjë tjetër, prindërit duhet të kujdeset për fëmijën veçanërisht për moshën nga 0 në 6 vjeç, maksimumi 5 vjeç themi ne, kur dhe formohet personaliteti. Në moshën 6-muajshe, me daljen e dy dhëmbëve të parë të qumështit, duhet të fillojë pastrimi i tyre, më pas vizita te mjeku stomatolog, që duhet të ndodhë maksimumi në moshën 2 vjeç, dhe po në këtë moshë duhet të fillojë larja e dhëmbëve me furça të vogla dhe me pasta trajnuese, të cilat janë pasta pa fluor dhe me synimin për ta mësuar fëmijën me procesin e larjes së dhëmbëve. Mbas moshës 5-6 vjeç, kur prindi e sheh që fëmija e ka refleksin e plotë të të pështyrit, pra që nuk e gëlltit pastën, atëherë mund të kalojë në një pastë të zakonshme me fluor. Pastat për fëmijë rekomandohen të jenë me 600 ppm fluor, gjë që e kanë edhe të shkruar. Një rekomandim tjetër, që është domosdoshmëri, është kujdesja për dhëmbët e qumështit, pra ta çojnë fëmijën te mjeku stomatolog një herë në 6 muaj, edhe gjatë moshave 2-6 vjeç. Pas kësaj moshe e mbulojmë ne këtë kontroll, dy herë në vit, ndërsa më përpara është gjithçka në dorën e prindërve. Po nuk u trajtuan dhëmbët e qumështit, apo po nuk u parandalua sëmundja që në këtë moshë, edhe dhëmbët e përhershëm do të jenë të prishur.

Top Channel