Patriotët shqiptarë vriten për herë të dytë

Megjithatë,në këtë 100-vjetor,ata janë atje tej të strukur nën tokat e tyre, me pluhurin e harreses hedhur mbi shpinë.

Udhëtimi i reportazhit të « Shqipërisë Tjetër », transmetuar pas edicionit qendror të lajmeve çdo të hënë në « Top-Channel », nisi nga Bajram Curri, vendi ku sot prehet patrioti qe i dha emrin ketij qyteti.

Askush nuk eshte kujtuar t’i ndertoje nje varr te denje, thyerjet, ngjitjet e çngjitjet te japin pasqyren e shumtuar te nje patrioti te neperkembur keqazi e qe duket i vrare per te dyten here si dikur nga trupat zogiste.

Kah tij, varri bosh i Isa Boletinit dhe ai i Mic Sokolit nga ku duket sikur eshtrat do dolin mbi toke, e vendprehja e Asim Vokshit po ashtu e gjymtuar gjithe anesh.

Ne Shkodren djep kulture, zhdukja e shtepise se Luigj Gurakuqit te vrare ne 1925 nje nga figurat kryesore te levizjes kombetare nuk perben me lajm, ashtu si heqja e pllakates nga shtepia e dikurshme e Migjenit.

Kol Idromeno serisht nuk ka nje fotografi mbi varr, ndersa shtepîa e Fishtes, poetit te madh po bije nder vedi. E shkretoi komunizmi kete dere, e shkretoi edhe demokracia shqiptare duke e mbuluar me fjale e premtime pa vlere e qe s’mund kurresesi te mbulojne turpin e kesaj braktisje.

“Feja e shqiptarit eshte shqiptaria’’, tha dikur Pashko Vasa, por kjo nuk mjaftoi qe mbi varrin e dergjur mes plehrave ne periferi te qytetit të Shkodrës emrin t’ia shkruanin siç duhet. Pashko Vasa , e jo Pashko Vaso siç ja kane njollosur emrin identitet- shkelesit e koheve moderne.

Ne Korçe, emri Mihal Gramenos mbi varr eshte thuajse i pamundur te lexohet. Ndersa shtepia e nje firmetari te pavaresise sic eshte Dhimiter Zografi eshte kthyer ne kosh plerash e fjetine per endacaket. Ashtu si ajo e Spiridon Ilos edhe ky nje tjeter firmetar i aktit te themelimit te shtetit shqiptar.

Ne Kolonjen e Petro Nini Luarasit, te Fan Nolit qe eshtrat i dergjen tej ne Amerike, te Qiriazeve, te Konices,Vretos, te Shahin Kolonjes, Themistokli Germenjit, Papa Kristo Negovanit, Zylyftar Podes, Ballkamenit e sa e sa shume te tjereve sot ka vetem nje memorial te thjeshte te ngritur qe prej kohes se komunizmit a asgje me shume. Petro Nini Luarasi duket i lodhur nga koha.

Ndersa shtepia e dikurshme e kapedanit Sali Butka e djemve te tij eshte kthyer ne haur per bagetine.

Ne Mallakastren e Rrapo Hekalit , shtepia e dikurshme e ketij prijesi te kryengritjeve antiosmane po i afrohet fundit duke marre pas gjurmet e historise se tij.

Ashtu sic po humb edhe shtepia e njerit prej krereve te luftes se Vlores Ahmet Lepenices, Sali Vranishtit apo edhe e komandantit te Gjormit Neki Hoxha.

Ne Kuc nga shtepia e Zenel Gjolekes komandantit te beteja te medha kane mbetur vetem germadhat. Teksa ne Dukat kulla gjigande monument kulture, dikur muze , e kapedanit Ali Dervish Dukati eshte care e caperluar keqazi.

E kote te kerkosh diçka edhe në shtepine e Vasil Laçit ne Piqeras, te riut qe guxoi ne vitin 1941 te qellonte mbi vete Viktor Emanuelin e trete. Ne Salari, kulla dikur monument kulture e Salam Musait ka zene vetveten. Strukturat perkatese me mungesen e tyre mese 22-vjeçare lejuan qe muzeu te kthehej ne rrenoje.

Ne Berat , germadhat e shtepise se firmetarit Babe Dude Karbunara nuk egzistojne me, ashtu si sarajet e Iliaz Vrionit te kthyera ne hotel privat, e po ashtu edhe shtepia e nje tjeter fimetari dhimiter Tutulanit po prêt e denuar ne shkaterrim, fatin e imponuar nga harresa. Asgje nuk ndryshon ne Elbasan ne shtepine e Lef Nosit apo mbi varrin e Qemal Karaosman Elbasanit.

E keshtu me rradhe me Dom Gjon Gazullin e varur ne marsin e 1927 nga pushteti i kohes, Tafil Buzin , Celo Picarin, Cerciz e Bajo Topullin dy figurat gjigande, shtepia e te cileve ka rreshtur se qeni muze ne Gjirokaster apo Shote Galicen qe prehet ne varrin e ngritur ne nje kryqezim te rendomte mes pluhurit diku në një cep të fushë-Krujës ku vdiq e braktisur ne 1927.

Ne kete 100-vjetor eshte koha qe historia te flase me gjuhen e saj e jo thjesht e mbyllur ne nje term kohor te kufizuar, te flase me gjuhen e se vertetes qe jeton edhe permes ketyre dhjetera figurave te cilave po u mbulohet, po u gjymtohet, po u rrembehet e verteta, po u rrembehet identiteti .

Koha është që politika të heshtë e që e verteta dokumentare te flase mbi historinë shekullore, historine që secili prej ketyre burrave e leu me jeten e tij e qe nuk mund kurresesi te shluhet me ndonje emer te thate rruge, logo te rrumujshme , deklarata boshe, a ndonje sesion studimor shpejt te perfunduar.

Top Channel