Analiza e CNN: Ceremonia e betimit të Donald Trump si president i SHBA-së dhe ftesa për Xi Jinping

Imagjinoni skenën, në mesditë më 20 janar, në pjesën perëndimore të Kapitolit të SHBA.

Ndërsa Donald Trump betohet të ruajë, mbrojë dhe mbajë Kushtetutën në të njëjtin vend ku mbështetësit e tij shpërthyen në një trazirë katër vjet më parë, një mysafir i jashtëzakonshëm VIP e shikon, duke hedhur hije mbi ish-presidentët, oficerët ushtarakë dhe anëtarët e Kongresit.

I mbështjellë fort për t’u mbrojtur nga të ftohtit dimëror është Xi Jinping, lideri i fortë i Kinës — shteti që pothuajse të gjithë në platformën e inaugurimit e shohin si një kërcënim ekzistencial për dominimin e superfuqisë amerikane, ndërsa një Luftë e Ftohtë e shekullit të 21 përshpejtohet.

Është një pamje fantastike, sepse edhe përpara se burimet të konfirmonin të enjten se Xi nuk do të merrte pjesë, ishte e qartë që kjo nuk mund të ndodhte, pavarësisht ftesës së papritur të Trump për liderin e Partisë Komuniste të Kinës për një inaugurim të dytë që ai shpreson ta kthejë në një deklaratë të dukshme globale.

Të bindësh Xi të fluturojë nëpër botë do të ishte një fitore e jashtëzakonshme për presidentin e zgjedhur — një fakt që e bën të papranueshme politikisht për liderin kinez. Një vizitë e tillë do të vendoste presidentin kinez në pozitat e nderimit ndaj Trump dhe forcës amerikane — gjë që do të ishte në kundërshtim me vizionin e tij për marrjen nga Kina të një roli të merituar si fuqi globale kryesore. Në ceremoninë e inaugurimit, Xi do të detyrohej të ulej dhe të dëgjonte Trump pa pasur kontroll mbi atë që mund të thoshte presidenti i ri, pa pasur të drejtë përgjigje. Prania e Xi do të shikohej gjithashtu si një miratim i një transferimi demokratik të pushtetit — një e keqe për një autokrat në një shtet me një parti që është i fiksuar me shuarjen e shprehjes individuale.

Megjithatë, edhe pa një përgjigje pozitive, ftesa e Trump për Xi shënon një zhvillim të rëndësishëm që hedh dritë mbi besimin dhe ambicien e presidentit të zgjedhur ndërsa ai ushtron pushtet para mandatit të tij të dytë. Ekipa e CNN që mbulon Trump raportoi se ai ka pyetur gjithashtu liderë të tjerë botërorë nëse duan të vijnë në inaugurim — një shkëputje nga konventa.

Kjo është një kujtesë e pëlqimit të Trump për politikën e jashtme përmes gjesteve të mëdha dhe gatishmërisë së tij për të shkelur kodet diplomatike me qasjen e tij të paparashikueshme. Ftesa për Xi tregon gjithashtu se Trump beson që fuqia e personalitetit të tij mund të jetë një faktor vendimtar në arritjen e përparimeve diplomatike. Ai nuk është presidenti i vetëm që ndjek këtë qasje — e cila rrallë funksionon, pasi armiqtë e SHBA-së bëjnë zgjedhje të forta bazuar në interesat kombëtare dhe jo në ndjeshmëri.

Ftesa e presidentit të zgjedhur për Xi është edhe më interesante sepse ai ka kaluar javët e fundit duke formuar një ekip të politikës së jashtme që është thellësisht agresiv ndaj Kinës, duke përfshirë zgjedhjen e tij për sekretar të shtetit, senatorin e Floridës, Marco Rubio, dhe për këshilltar kombëtar të sigurisë, deputetin e Floridës, Mike Waltz, të cilët e shohin Kinën si një kërcënim të shumëfishtë për SHBA-në, ekonomikisht, në detet e hapura dhe madje edhe në hapësirë.

“Kjo është një lëvizje shumë interesante nga Trump që i përshtatet shumë mirë praktikës së tij të paparashikueshmërisë. Nuk besoj se dikush e ka pritur këtë,” tha Lily McElwee, drejtoreshë e zëvendës dhe studiuese në Katedrën e Studimeve për Kinën në Qendrën për Studime Strategjike dhe Ndërkombëtare (CSIS). McElwee tha se ftesa duhet të shihet në kontekstin e karotave dhe shkopinjve që presidenti i zgjedhur po përdor ndërsa po përgatitet të marrë përsipër marrëdhënien më të rëndësishme diplomatike të botës. “Kjo është një karotë shumë, shumë e lirë. Është një karotë simbolike — e cila shqetëson pak tonin e marrëdhënies në një mënyrë që sigurisht nuk dëmton interesat e SHBA-së.”

Afri i Trump me Xi vjen ndërsa pritet që marrëdhëniet e tensionuara mes SHBA-së dhe Kinës të përkeqësohen edhe më shumë gjatë administratës së ardhshme, me zyrtarë të vendosur të ndërtojnë mbi vijën tashmë të ashpër të ndjekur nga administrata Biden, që e ka forcuar politikën gjatë mandatit të parë të Trump.

Konkurrentët janë në kundërshtim për Tajvanin, një demokraci ishullore që Kina e konsideron si pjesë të territorit të saj dhe që SHBA mund ta mbrojë ose jo nëse Xi jep urdhrin për një pushtim. Kina po rrit bashkëpunimin e saj me armiqtë e tjerë të SHBA-së në një aks informal anti-Perëndim, përkrah Rusisë, Koreas së Veriut dhe Iranit. Forcat ajrore dhe detare të dy fuqive kryesore të Paqësorit shpesh afrohen rrezikshëm për përplasje në detet e Detit të Jugut dhe të Lindjes së Kinës. Dhe ligjvënësit në të dy partitë akuzojnë Kinën për vjedhjen e sekretëve ekonomikë dhe ushtarakë të SHBA dhe për dështimin për t’iu përmbajtur ligjit ndërkombëtar dhe rregullave të tregtisë.

Duke qenë se Trump tashmë ka kërcënuar të vendosë tarifa të tmerrshme ndaj Kinës, përpjekja e tij për ta tërhequr Xi në Washington duket si një kontradiktë e madhe. Dhe kjo ngre pyetjen e mëposhtme ndërsa qeveritë e huaja po mendojnë se si të trajtojnë presidentin e ri të SHBA: Sa seriozisht duhet ta marrin aleatët dhe kundërshtarët e SHBA-së tonin e tij të shantazhit dhe ndryshimet e politikat e tij të paparashikueshme? A është qasja e vërtetë amerikane e karakterizuar nga zyrtarët dhe politikat e tij të ashpra, apo përfaqësohet më saktë nga lëvizjet e papritura të presidentit të zgjedhur, të cilat zbulojnë një pasion për marrëveshjet dhe uljen në tryezën e negociatave me liderët e fortë të botës?

Top Channel